ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ - ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ

 

ԲԱՆ Դ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
 Եւ քանզի խօսել սկսեցի քեզ հետ,
 Որ կենդանի շունչն ունես ձեռքիդ մէջ բազմամեղ հոգուս`
 Սարսում եմ սաստիկ տագնապով իրօք ու դողդողում եմ երկիւղից ահա,
 Զի յիշելն անգամ քո անխուսափելի եւ անաչառ դատաստանի մասին,
 Ուր պիտի մեղքերն իմ կշտամբուեն, ո՜վ արարիչ երկնի եւ երկրի,
 Ահաւոր է եւ անպարփակելի ու վեր ամէն սահմանումից:
 Մանաւանդ որ չկայ բժշկութիւն իմ բազմավտանգ, անողջանալի սաստիկ վէրքերին,
 Որոնք ստացայ հոգիս կորստեան մատնողի մահաբեր ժանիքներից
 Եւ չիք պատասխան "պատերազմի օրն",- ըստ առակողի:
 Հնար չի լինի ո՛չ խօսքով արդարանալ, ո՛չ վերարկուի տակ պահուել,
 Ո՛չ դիմակաւոր` կեղծել եւ ո՛չ երեսպաշտ խօսքերով մօտենալ,
 Ո՛չ շինծու ձեւերով խաբել, ո՛չ կցկտուր բառերով ստել,
 Ո՛չ արագոտն փախչել, ո՛չ թիկունք դարձնել,
 Ո՛չ երեսն ի վայր` դէմքն հողին քսել,
 Եւ ոչ էլ երկրի խորքերում թաքնուել,
 Քանզի ծածկուածները բաց են քեզ համար եւ աներեւոյթներն` հրապարակուած:

Բ
 Արդարութիւնն իմ նուազել է իսպառ եւ ունայնացել,
 Մեղքերս յայտնի են դարձել եւ շատացել են է՛լ աւելի,
 Մնացական են չարութիւններն իմ, եւ ես` կորստական.
 Իրաւունքի կշիռն է պակասած, եւ անիրաւութիւնն իմ` միանգամից զօրացած.
 Բարեգործութեան պտուղներն են հալած, եւ սխալմունքներն արձանացած.
 Աւանդն է կորած, եւ դատակնիքն այժմուանից գտնուած.
 Մահուան մուրհակն է գրուած, եւ աւետման կտակն եղծուած.
 Բարերարն է տխրած, եւ բանսարկուն ուրախացած.
 Հրեշտակների գունդը թախծած, եւ սատանան խնդասիրտ պար բռնած.
 Վերնական զօրքը ողբի մէջ, եւ երկրայինները բերկրած.
 Սպանողի մթերանոցն է լի, եւ պահպանողի գանձը կողոպտուած.
 Օտարի մասն է կանգուն, եւ Ստացողի պարգեւը` մատնուած,
 Ստեղծողի շնորհն է մոռացուած, եւ կորուսչի ծուղակները պահուած.
 Փրկչի երախտիքն է հեգնուած, եւ Բելիարն է զուարթացած.
 Կենաց աղբիւրն է փակուած, եւ գոռոզի ժանգը ժանտիս հասած:

Գ
 Եւ արդ, ինչպէս Գիրքն է ասել դեռ առաջուց,
 Ցանկալի չէ՞ր արդեօք չստեղծուել երբէք արգանդի մէջ,
 Ձեւաւորուել որովայնում եւ չծնուել,
 Ո՛չ մարդկանց թւում գրուել եւ ո՛չ աճել, առնել հասակ,
 Ո՛չ գեղեցիկ պատկերով զարդարուել եւ ոչ էլ օժտուել խօսելու ձիրքով,
 Քան թէ ենթարկուել այսպիսի սաստիկ ու սարսափելի ծանրութիւնների,
 Որոնց չեն կարող դիմանալ կարծր քարերը նոյնիսկ,
 Էլ ո՜ւր կմնան մարմինները լոյծ:

Դ
 Ուստի, բարեգութ, աղաչում եմ քեզ, տո՜ւր ինձ ողորմութիւն,
 Դու, որ քո խօսքով իսկ սահմանեցիր մեզ վարուել այսպէս,
 Ասելով.- Տուէ՛ք այդ նուէրն Աստծուն` ձեր փրկութեան համար,
 Ու մաքրուեցէք, քանզի ողորմութիւն եմ ուզում ես եւ ո՛չ պատարագ:
 Այդ խօսքդ յիշելով, բարձրացի՛ր ահա վերստին, խնկուա՜ծ,
 Դու, որ ունես ամէն ինչ եւ ամէն ինչ քեզանից է.
 Քեզ փա՜ռք բոլորից. ամէն:

ԲԱՆ Ե ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՕՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
Եւ արդ, ես որ մարդ եմ երկրածին`
 Անկայուն կեանքի երեւոյթներով զբաղուած,
 Եւ պատրող գինու յիմարութեամբ արբած,
 Որ ստում եմ ամէն ինչով ու ոչ մի բանով ճիշտ չեմ խօսում,
 Վերոյիշեալ բոլոր ախտանիշերն իմ մէջ կրելով,
 Ես ի՞նչ երեսով հանդգնեմ կանգնել ատեանիդ առաջ,
 Ո՜վ արդարադատ, ահաւոր անճառ, անպատում, հզօր Աստուած բոլորի:
 Մեղանչած հոգուս ապերախտութիւնն համեմատելով երախտիքիդ հետ,
 Պիտի ցոյց տամ, թէ զօրեղ ես դու միշտ իրաւունքիդ մէջ,
 Եւ յանիրաւի գործերովըս ես` յաւէտ պարտական:

Բ
 Դու ստեղծեցիր ինձ քո պանծալի պատկերի նման,
 Քո նմանութեամբ օժանդակելով անուժ-տկարիս:
 Խօսելու շնորհով զարդարեցիր ինձ եւ փայլեցրիր ներշնչումով,
 Ճոխացրիր ինձ մտքով եւ իմաստութեամբ աճեցրիր,
 Հանճարով հզօրացրիր ինձ` միւս շնչաւորներից տարբերելով,
 Իմանալի հոգով շաղուեցիր ու պճնեցիր անձնիշխանութեամբ,
 Ծնեցիր հայրաբար, սնեցիր դայակօրէն, խնամեցիր որպէս տէր,
 Տնկեցիր ամբարիշտիս քո գաւթի մէջ,
 Ոռոգեցիր կենաց ջրով եւ աւազանի ցողով մաքրեցիր.
 Ու կենսատու վտակով արմատացրիր,
 Երկնային հացովդ ջամբեցիր
 Եւ արբեցրիր արեամբդ աստուածային,
 Անհպելի եւ անհաս բաների ընտանեցրիր,
 Երկրային աչքիս համարձակութիւն տուեցիր նայելու քեզ,
 Եւ փառքիդ լոյսով պարածածկեցիր,
 Անմաքուր ձեռքիս մատներն հողանիւթ քեզ մօտեցրիր,
 Մահկանացու մոխիրս անարգ` յարգեցիր իբրեւ լոյսի ճաճանչ,
 Քո հօրը հզօր ահաւոր, օրհնեալ`
Մարդասիրաբար անարժան անձիս հայր անուանակնքեցիր:

Գ
 Նանրութեամբ լցուած բերանն իմ չայրեցիր,
 Երբ ինձ ժառանգակից անուանեցի քեզ.
 Չկշտամբեցիր, երբ հանդգնեցի քեզ կցորդուելու:
 Չստուերացրիր աչքիս տեսողութիւնը, երբ ես հայեացքս յառել էի քեզ.
 Մահապարտների հետ շղթայակապ չտարագրեցիր եւ ինձ,
 Չխորտակեցիր դաստակը բազկիս, երբ անմաքրապէս բարձրանում էր քեզ.
 Չկոտրտեցիր մատներիս յօդերը, երբ քո կենաց Բանն էի շոշափում,
 Մառախուղ չպատեց շուրջս, երբ, ո՜վ ահաւոր, պատարագ էի ձօնում քեզ.
 Չփշրեցիր շարքն ատամներիս, երբ ըմբոշխնում էի քեզ, անսահմանելի՜.
 Բարկութեամբ խոտորնակ չգնացիր ինձ, մինչ ես խոտորնակի հետեւեցի քեզ,
 Ինչպէս վարուեցիր Իսրայէլի տան հետ մոլորագնաց.
 Չխայտառակեցիր հարսնարանիդ մէջ ինձ` պարերգութեանդ անարժանիս,
 Ոչ էլ զգեստն իմ գծուծ տեսնելով յանդիմանեցիր անօրէնիս,
 Կամ կապկապելով ձեռքերս ու ոտքերս` արտաքին խաւարը հալածեցիր:

Դ
 Բարիքներն այս բոլոր եւ ներողամիտ համբերութիւնդ
 Ընդունել եմ ես քեզանից, ո՜վ բարերար, օրհնեալ եւ միշտ երկայնամիտ,
 Եւ սակայն յանցապարտս ես փոխարինեցի նրանք
 Մարմնական եւ հոգեկան երկրաքարշ հուզումներով
 Եւ մտածումներով` ախտախորհուրդ ու բազմածուփ:
 Սրանք են ահա, Աստուած իմ եւ Տէր,
 Որ վճարեցի ես քո այնքա՜ն բարիքների փոխարէն.
 Ես ինքս հատուցեցի այս չարիքները քեզ,
 Ինչպէս Մովսէսն իր յանդիմանական առակովն է ասում,
 Իմաստութիւնը մոռացած` յիմարութիւն սիրողս,
 Բոլոր այդ բարիքներդ ու երախտիքներդ ես իմ ունայն վարքով չարաչար վատնեցի:
 Բարձրեալիդ խնամքով գումարուած լուսաւոր շնորհներն այս անճառ
 Ցնդեցրի ես խելագարութեան մրրկով:

Ե
 Եւ թէպէտ բազում անգամ հոգածու ձեռքերդ ինձ երկարելով
 Ուզեցիր դու ինձ քաշել դէպի քեզ, բայց ես չցանկացայ,
 Նմանուելով մարգարէից ամբաստանուած Իսրայէլին:
 Թէեւ խոստացայ քեզ հաճոյանալ, բայց ուխտն իմ չպահեցի,
 Այլ նոյն չարիքը նիւթեցի դարձեալ` նախկին կենցաղիս վերադառնալով:
 Սրտիս անդաստանը հերկեցի փշեր աճեցնելու համար,
 Որպէսզի որոմն արդիւնաւորուի:
 Ինձ են վերաբերում աստուածարեալ սուրբ մարգարէների առածները բոլոր.
 Զի դու ինձանից խաղող սպասեցիր, եւ ես փուշ ընձիւղեցի.
 Ես օտար այգիս` դառն ու անախորժ պտուղներ տուի.
 Փաթաթուեցի հողմին անհաստատ,
 Որով մշտածուփ տատանումներով` այս կողմ ու այն կողմ եմ տարուբերւում.
 Եւ ինչպէս որ երանելի Յոբն է ասում` գնացի ճամփով անդառնալի,
 Աւազի վրայ կառուցեցի ես շենք յիմարութեան`
 Լայն արահետով խաբուեցի հասնել անձկալի կեանքի,
 Ինքս փակեցի ելքն ուղեւորիս
 Եւ կորստեանս խորխորատը ես իմ կամքո՛վ բացի:
 Խցկեցի պատուհանն ականջներիս, որ չլսեմ խօսքդ կենդանի,
 Փակեցի նայուածքն հոգուս աչքերի, որ չտեսնեմ կեանքի սպեղանին:
 Չընդոստնեցի մտքիս լքումից ու թմրութիւնից`
 Ի լուր պատգամիդ ահաւոր փողին.
 Չզգաստացայ մեծ դատաստանի հրափորձ օրուայ գուժկան գոչիւնից.
 Չզարթնեցի նիրհից մահացու քնի, որ դէպի կորուստն է առաջնորդում:
 Հանգիստ չտուի երբէք քո հոգուն ես իմ մարմնեղէն տաղաւարի մէջ.
 Բանական շնչիս հետ չխառնեցի մասը պարգեւած քո շնորհների.
 Ես ինքս իմ ձեռքով կանչեցի կորուստն, ըստ առակողի,
 Մեռցնելու համար կենդանի հոգիս:

Զ
 Բայց ինձ ի՞նչ օգուտ` հիւսել այս խղճուկ խօսքերը մորմոք, չափաբերական
 Երբ որ անցել է չափն իմ մեղքերի, եւ անհնար է բուժումը նրանց:
 Լոկ դո՛ւ կարող ես կեանք ընձեռել ինձ` հոգով մեռածիս,
 Եւ անոխակալ` ձեռք կարկառել ինձ, օգնելու համար դատապարտուածիս,
 Ո՜վ կենդանի դու Աստծոյ Որդի, քեզ փա՜ռք յաւիտեան. ամէն:

ԲԱՆ Զ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
 Բայց ի՞նչ բարիք ինձ եւ կամ ի՞նչ օգուտ,
 Եթէ շարելով տողերն այս ողբիս ես յուսալքուեմ
 Ու դուրս չթափեմ խօսքի խարանով
 Մահացու վէրքիս շարաւն ամբարուած,
 Եւ կամ սրտիս մէջ կուտակուած ցաւի,
 Հոգեկան խիթի ծանրութիւնն ամբողջ
 Զզուանք պատճառող մատնամխութեամբ ի դուրս չփսխեմ:

Բ
 Եւ քանզի արժանի չեղա պարծենալու փառքով սրբերի հետ,
 Որոնց բերանները լի են ծիծաղով, եւ շրթունքները` ցնծութեամբ,
 Ըստ առակողի եւ սաղմոսողի,-
 Ուստի եւ երկրորդ կարգին դիմեցի,
 Որպէսզի այստեղ յիշատակեմ ես իմ նմաններին,
 Թէեւ իմ բարքի թերութիւնների հետ համեմատած`
 Նոյնիսկ նրա՛նք էլ բարձր են ինձանից,
 Ինչպէս ապաշխարողը` չապաշխարողից:
 Այսպէս, տօնելի եղաւ Մանասեն,
 Պատիւ ստացաւ ե՛ւ փարիսեցին,
 Զի ես նրանից աւելի՛ դաժան ամբարիշտ եղա:
 Գովուեց անառակ որդին, քանի որ չեղաւ նա ինձ պէս անդարձ ուխտազանց:
 Յիշուեց կեղծաւոր որդին Ամասիայի,
 Որ չեղաւ ինձ չափ ապերախտ սաստիկ եւ շնորհուրաց:
 Օրհնութիւն առաւ աւազակն անգամ, որ դատախազն է անհաւատների.
 Պոռնիկ կինն անգամ պատիւ ստացաւ, իբրեւ նախամայր զղջացողների:

Գ
 Փարաւոնից ոչ պակաս կարծրացրի ես իմ սիրտը.
 Ծփացի մրրիկներից հուզուած ծովի նման.
 Չսարսեցի սաստիկ քո հրամանից ու չպատկառեցի այնքան,
 Որքան մեծածուփ ծովի ալիքներն իրենց ափերից:
 Իմ գործերի չափն ու քանակը որոշելու համար աւազակոյտը վերջացաւ,
 Պակասեցին նրանց անբաւ շեղջերը` չափելու կուտակումներն իմ անօրէն արարքների:

Դ
 Թէպէտեւ թուով շատ են ծովափին համահաւաքուած աւազները,
 Բայց չունեն նրանք ծնունդ եւ աճում,
 Իսկ իմ մեղքերը ու յանցանքները այնքան շատ են, որ յիշել չի լինի,-
 Մէկն իր ծնունդով եւ մէկ ուրիշն իր շառաւիղներով.
 Մէկն իր բծերով, միւսն` արկածներով
 Մէկն իր փշերով, միւսն` արմատներով.
 Մէկն իր կազմութեամբ, եւ մէկ ուրիշը իր պտուղներով.
 Մէկն իր մասերով, միւսը` ճիւղերով.
 Մէկն իր ոստերով, միւսն իր ցողունով.
 Մէկն իր ճանկերով, միւսը` մատներով.
 Մէկն իր խլրտմամբ, եւ միւսն իր ուժով.
 Մէկն իր ազդեցութեամբ, միւսն օրինակներով.
 Մէկն իր հետքերով, միւսը` մնացորդներով. էկն իր ստուերներով եւ մէկ ուրիշն իր մթութիւններով.
 Մէկն իր յարձակմամբ, միւսն` հնարքներով.
 Մէկն իր պատրութեամբ, միւսն իր դիտաւորութիւններով.
 Մէկն իր գրոհով, միւսը` չափերով.
 Մէկն իր խորութեամբ, միւսը` գարշանքներով.
 Մէկն իր կայծերով, միւսն իր կրքերով.
 Մէկն իր մթերմամբ, միւսն իր գանձերով.
 Մէկն իր ցնցուղով, միւսն` աղբիւրներով.
 Մէկն իր գետերով, միւսն իր շանթերով.
 Մէկն իր հրդեհներով, միւսն իր ամօթով.
 Մէկն իր վիհերով, միւսն` անդունդներով.
 Մէկն իր բորբոքումներով, միւսն` աղջամուղջներով.
 Մէկն իր ամպրոպներով, միւսն իր կայլակներով.
 Մէկն իր հորձանքով, միւսն` հեղեղներով ու սառոյցներով.
 Մէկն իր դռներով, միւսը` շաւիղներով.
 Հնոցն իր տապով, կրակն իր գոլորշիներով.
 Ճարպի հալոցն իր ճենճերումներով.
 Օշինդրը իր դառնութիւններով.
 Կործանարարն իր հպատակներով.
 Բռնաւորն իր հելուզակներով.
 Գոռոզն իր սպառազէններով.
 Աւազակապետն իր գումարտակներով.
 Գազանն իր կորիւններով.
 Խածանողն իր ծակոտուածքներով,
 Եւ ապականութիւն գործողն իր նմաններով:

Ե
 Սրանք են ահա հոգիներն համայն մեր ապականող
 Գլխաւոր մեղքերն իրենց ենթակայ եւ ստորադաս բոլոր մասերով,
 Որոնցից իւրաքանչիւրը բաղկացած է բիւր-հազարներից:
 Իսկ ամբողջական թիւը իմանալ կարող է լոկ նա՛,
 Որը մեր կողմից չեղեալ համարուածները
 Տեսնում է, որպէս արդէն գոյութիւն ունեցող գործեր:
 Արդ, եթէ մէկը չխաբի իրեն կամ չձեւանայ
 Ու չանհաւատի կեղծաւորաբար, եւ պարզ ու հասարակ վարուի,
 Ճանաչի իրեն որպէս մարդ մահկանացու,
 Համարի երկրածին իրեն եւ իր չափի ու սահմանի մէջ մնայ,-
 Այդպիսին պէտք է հասկանայ, որ ես զուր չգրեցի
 Մեղքերի բոլոր դէպքերը այստեղ,
 Որոնց գլխաւոր մասերը մէկ-մէկ թուեցի վերեւ,
 Կամ ամբողջութեամբ չսահմանեցի իսկութիւնը ես
 Այն տեսակ-տեսակ սխալանքների,
 Որոնք պտտւում, գալար են գալիս մեր բնութեան մէջ:
 Այլ բիւրաւոր չար արգասիքներից միայն մի փոքրիկ չափով ցոյց տուի,
 Մնացածները թողնելով, որ դուք սրանց միջոցով ուսումնասիրէք,
 Թէեւ ո՛չ լրիւ եւ ամբողջապէս:

ԲԱՆ Է ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
Սակայն, որպէսզի փրկութեան յոյսն իմ իսպառ չկտրեմ 
 Եւ, մնալով անզէն, չմատնուեմ ձեռքն այն աներեւոյթ հակառակորդների,
Որոնց մասին ես յիշատակեցի վերեւ ահաւոր պատկերների տակ, 
 Եւ որոնք ոչ այլ ինչ են, եթէ ոչ ինքնածին բուսած ընտանի թշնամիներ, 
 Ապա, ես այստեղ այդ բազմամբոխ ու հզօր մարտիկների դէմ ցոյց պիտի տամ նաեւ 
 Աստուածային ամենայաղթ եւ անպարտելի ախոյաններ, 
 Չնայած որ դա կսկծալի ցաւ է, 
 Անհասանելի ծառերի դժվարակութ պտուղ, 
 Եւ անկոխ ճամփաների տառապալից տաժանք: 
 Բայց աչքերից կաթած կաթիլ մի արցունք 
 Կարող է բանսարկուի չարագունդ զօրքերը բոլոր ցամաքեցնել, 
 Ինչպէս տկար խլրտումով գետնաքարշ սողացող 
 Բազմոտանի զեռունների ու որդերի վրայ 
 Ընկած ձէթի կաթիլ եւ կամ դոյզն¬ինչ թոյն սատակչական: 
 Հեծեծող սրտի հոգուց դուրս ելած հառաչանքները 
 Բարկ արեւի հետ խառն տոթաշունչ խորշակի պէս 
 Հալեցնում են մեղքերի սառոյցները սաստիկ, 
 Քանզի որդերի պէս որքան հեշտածին են մեղքերը, 
 Նոյնքան էլ դիւրամեռ են նրանք այս դիմադրական միջոցներով: 

Բ
 Բայց ես չպիտի դադարեմ դարձեալ դատելուց ինքս ինձ` դատապարտեալիս 
 Եւ քարկոծելու անձս յանցապարտ դառն խօսքերով, 
 Իբրեւ չարագործ անհամոզելի, փրկութիւնից զուրկ: 
 Քանզի եթէ ինձ նեղողներից ոմանց սատակեցնում եմ, 
 Սակայն ոմանց էլ ուժ եմ տալիս ես, որ կենդանանան, 
 Անդարձ կորստեան մատնելով հոգիս: 
 Ես տունկս դառնութեան, որ անառակ վարքի գարշութիւնը ծաղկեցրի. 
 Բարունակս ապականաբեր եւ մահողկուզեան, որ կորստեան գինին երկնեցի: 
 Քանանի զաւակս եւ ո՜չ Հուդայի` մեծ Դանիելի խօսքի համաձայն. 
 Որդիս գեհենի եւ ո՛չ արքայութեան. 
 Ժառանգս դժոխքի եւ ոչ թէ փառաց փափագելի. 
 Նիւթս տանջանքի եւ ո՛չ հանգստեան. 
 Ապերախտս երախտաւորիդ եւ ապաշնորհս բազմապարգեւիդ հանդէպ. 
 Մշտապէս մեղաւորս երկայնամտիդ հանդէպ. 
 Բարերարիդ քաղցրութիւնը դառնացնողս. 
 Ծառաս չար եւ վատ, ըստ տէրունական յանդիմանութեան. 
 Իմաստունս չարագործութեան մէջ, ըստ նախագուշակութեան Եսայու. 
 Ժիրս` զազրելի ժանտագործութեան մէջ. 
 Փութաջանս` տիրոջը բարկացնելու մէջ. 
 Մշտաշարժս` սատանայական գիւտերի մէջ. 
 Ես վիշտ հանապազօրեայ` արարչին. 
 Թոյլս` բարի թռիչքների մէջ. 
 Ծոյլս` երանական վիճակ ընտրելու գործում. 
 Դանդաղս խոստացուածներին ուշք դնելու մէջ. 
 Անարիս` պիտանի եւ օգտակար ձեռնարկութիւններում. 
 Պաշտօնեաս տիրադրուժ եւ երախտամոռ: 

Գ
 Վա՜յ մեղաւոր հոգուս, որ բարկացրի իմ արարչին. 
 Վա՜յ կորստեան որդուս, որ կենդանութեան պարգեւը մոռացա. 
 Վա՜յ պարտապանիս բիւր ու անհամար այնքանքարներին, 
 Որոնք անկարող եմ հատուցանել. 
 Վա՜յ ծանր ու դժվար մեղքերի բեռնակրիս, 
 Որ չեմ կարող հանգստարան վերադառնալ. 
 Վա՜յ տէրունական մեղքեր գործող յանցաւորիս, 
 Քանի որ չկայ հնար` հզօրին ներկայանալու. 
 Վա՜յ եղեգընեայ դիւրավառ նիւթիս, 
 Որ տոչորուելու եմ գեհենի մէջ. 
 Վա՜յ ինձ, որ յիշում եմ, թէ` 
 Աստծոյ բարկութեան նետերն հրեղէն են. 
 Վա՜յ ինձ յիմարիս, որ չըմբռնեցի, 
 Թէ ծածուկ գործերն հրապարակուելու են անպայման. 
 Վա՜յ ամբարիշտիս, որ միշտ անդադրում չարութիւնների ոստայն հիւսեցի. 
 Վա՜յ ինձ, որ պարարեցի մարմինս իբրեւ կեր անմեռ որդերի, 
 Ես ինչպէ՞ս պիտի տոկամ թունաւոր այդ կտտողներին. 
 Վա՜յ ինձ, երբ ըմպեմ բաժակը մահուան, 
 Եւ ինչպէ՞ս պիտի կրեմ ես տուգանքն յաւիտենական. 
 Վա՜յ ինձ, երբ ելնի եղկելի մարմնիցս անարժան հոգիս, 
 Ինչպէ՞ս պիտի ներկայանամ ճշմարիտ դատաւորին. 
 Վա՜յ ինձ, երբ լապտերիս իւղն սպառուի, 
 Զի եթէ մարի, էլ չի վառուի նա, 
 Վա՜յ ինձ պակուցման համար այն ահեղ ու տագնապալից, 
 Երբ առագաստի մուտքը փակուի. 
 Վա՜յ ինձ, երբ լսեմ երկնաւոր թագաւորի վճռով կնքուած 
 Սիրտս դող հանող եւ սարսափելի այս խօսքն ահաւոր,- 
 "Քեզ չեմ ճանաչում":

ԲԱՆ Ը ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
Արդ, ի՞նչ պիտի անես, ա՛նձն իմ կորուսեալ, 
 Ուր պիտի թաքնուես, ի՜նչպէս ազատուես, 
 Կամ ի՜նչպէս ելնես մեղքերի բանտից, 
 Քանզի բազում են պարտքերդ եւ վճարելիքներդ անթուելի. 
 Կշտամբանքը սաստիկ է, եւ նախատինքն` անվախճան. 
 Հրեշտակներն անողորմ են, եւ դատաւորն` անկաշառ. 
 Ատեանն հզօր է, եւ բեմն` անաչառ. 
 Քստմնելի են կշտամբանքներն ու հատուցումներն անողոք. 
 Հրամանն ահարկու է, եւ յանդիմանութիւնները` մերկապարանոց. 
 Հրեղէն են գետերը, եւ վտակներն` անանցանելի. 
 Խաւարն է թանձրամած, եւ մառախուղն` անթափանցելի. 
 Անճողոպրելի է գուբը, եւ տագնապը` մշտնջենաւոր, 
 Տարտարոսն ամենակուլ է, եւ սառնամանիքն` անզերծանելի:- 
 Եւ այս դառնութիւնները բոլոր քեզ համար են արդարեւ, 
 Իբրեւ տաժանելի եւ դժնդակ օթեւաններ` անտանելի պատուհասների, 
 Ո՜վ դու անարժան ա՛նձն իմ մեղաւոր, չարագործ, պոռնիկ,  Բազմաբիծ եւ ամբողջապէս անմաքրութեան անդաստան: 
 Քո իսկ գործերի արդիւնքն ես, ահա, ժառանգելու դու, 
 Վրիպեա՛լդ ուղղութիւնից եւ խոտորեա՛լդ մաքրութիւնից, 
 Հեռացել ես արդարութիւնից եւ պարկեշտութեան կարգուկանոնից. 
 Ունա՛յնդ դու` հոգեպարգեւ հարստութիւնների լիութիւնից, 
 Նախանձարկո՛ւդ ամենակալ եւ բարերար թագաւորի: 

Բ
 Եւ այսպէս ահա կառուցեցիր դու քեզ համար 
 Արգելարան անել եւ որոգայթ անփախչելի, 
 Ինքդ իսկ խոստովանելով, թէ անբժշկելի են վէրքերդ 
 Եւ կրած հարուածներդ` անօրինակ, 
 Հաստատելով, թէ մահապարտ անձիդ բեկութիւնն է անբուժելի, 
 Ո՜վ դու չարդ բարիների մէջ, 
 Ո՜վ դու դառնութիւնդ քաղցրութեանց մէջ, 
 Ո՜վ խաւարդ լուսազարմերի մէջ, 
 Ո՜վ կողոպտուածդ պճնուածների մէջ, 
 Ո՜վ պախարակուածդ գովուածների մէջ, 
 Ո՜վ ամբարիշտդ բարեպաշտների մէջ, 
 Ո՜վ շնչաւորդ բանականների մէջ, 
 Ո՜վ անմիտդ մտացիների մէջ, 
 Ո՜վ անհանճարդ իմաստունների մէջ, 
 Ո՜վ անմաքուրդ ընտրեալների մէջ, 
 Ո՜վ մեռածդ ողջերի մէջ, 
 Ո՜վ զազիրդ սրբերի մէջ, 
 Ո՜վ արբշիռդ պարկեշտների մէջ, 
 Ո՜վ կեղծաւորդ արդարների մէջ, 
 Ո՜վ անպիտանդ պիտանիների մէջ, 
 Ո՜վ անարգդ փառաւորների մէջ, 
 Ո՜վ նուազդ առաւելութիւնների մէջ, 
 Ո՜վ գերիդ գերագոյնների մէջ, 
 Ո՜վ նուաստագոյնդ վեհերի մէջ, 
 Ո՜վ աղքատդ ունեւորների մէջ, 
 Ո՜վ անարժանդ փրկուածների մէջ, 
 Ո՜վ տնանկդ բարձրերի եւ հոգեպէս հարուստների մէջ, 
 Եւ բաժանուածդ դու օրհնուածներից:

ԲԱՆ Թ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
Եւ արդ, ողբագին աղաչանքների այս կտակարան իմ մատեանի մէջ
 Ի՞նչ բամբասանքներ շարադրեմ արդեօք ես քեզ արժանի, ո՜վ անձն իմ թշուառ,
 Սեւերեսըդ դու եւ պատասխանի համար անբարբառ,
 Անպիտանըդ Աստծոյ եւ սրբերի հաղորդակցութեան:
 Քանզի եթէ ես ծովի ջրերը մելանի փոխեմ
 Եւ բազմասպարեզ ընդարձակութեամբ դաշտերը թղթի նման տարածեմ,
 Կտրեմ եղեգնի անտառները եւ գրիչներ շինեմ`
 Մի մասն իսկ բազում անօրինական իմ արարքների
Դարձեա՛լ չեմ կարող ես գրի առնել:  Եւ Լիբանանի մայրիներն եթէ իրար զոդելով շինելու լինեմ կշեռքի լծակ, ի հետ:
Բ
 Ես ծառ բարձրուղեշ` ստուար ոստերով, սաղարթախիտ, բայց անպտուղ
 Ճիշտ ու ճիշտ նման այն թզենուն, որ Տէրը չորացրեց:
 Թէեւ իսկապէս վարսագեղ, սաղարթազարդ,
 Արտաքին տեսքով բարեշուք ես դու,
 Պաճուճուած, ինչպէս պսակով մի պերճ,-
 Եւ հեռուից նայողներին երեւում ես բաղձալի,
 Բայց երբ մօտենայ Տնկողն իր ուզածը փնտրելու,
 Ամէն բարիքից դատարկ եւ ունայն պիտի գտնի քեզ,
 Եւ գարշելի` գեղեցկութեանդ մէջ`
 Տեսնողներին ի ծաղր եւ նախատողաց` նշաւակութիւն:
 Քանզի եթէ անժամանակ, չսպասուած ժամին`
 Տունկը հերապանծ, անպտուղ եւ անկենդան,-
 Որ մի պատկերն է անպատրաստ մեղաւորների,-
 Ենթարկուեց անէծքի,
 Եւ կամ թէ հողն այն, ոռոգուած ցողով,
 Որ երկրագործի թափած աշխատանքների դիմաց
 Բազմապատիկ արդիւնք չտալու պատճառով լքւում է եւ մոռացւում,-
 Յապա ուրեմն դու, ո՜վ անձն իմ եղկելի,
 Դու հո՛ղ բանաւոր ու տունկ կենդանի,
 Որ չես տալիս պտուղ իր ժամանակին,
 Ի՞նչպէս կարող ես վերի առակում յիշուած պատիժը չկրել, ի՞նչպէս:
 Քանզի դու բոլոր արդիւնքն ու բերքը նանիր գործերի,
 Առաջին մարդուց սկսած մինչեւ սերունդը վերջին,
 Եւ գիւտերը նոր, որոնք քեզ ստեղծող
 Աստծոյ համար
 Ատելի են խիստ, անախորժելի`
 Անպակաս չափով, առաւելապէս մէջդ ընդունեցիր:

Գ
 Եւ քանզի ես քեզ արի նշաւակ - նպատակակետ իմ մտադրութեանց, ա՛նձն իմ անպիտան,
 Բանաստեղծական խօսքերովս, ինչպէս պարսաքարերով,
 Քեզ, իբրեւ վայրի անընտել գազան` պիտի քարկոծեմ անողորմաբար:
 Եթէ մինչեւ իսկ չկարողանամ արդար անուանուել,
 Սակայն առաջին պատասխանիս մէջ, ինչպէս մի ոսոխի հետ,
 Ոգորեմ պիտի ես յօժարակամ, ինչպէս իմաստունն է բարբառել մեծ:
 Եւ իմ մտքերի, մտածումների յոյզերը թաքուն
 Իբրեւ չար գործեր` կատարուած արդէն, խոստովանելով,
 Քո առջեւ պիտի տարածեմ բոլոր,
 Աստուած իմ եւ Տէր,
 Քանզի ի՛նչ չափով որ պիտի չափեմ մեղադրանքն անձիս,
 Միեւնոյն չափով պիտի աննուազ քո գթութեա՜նը ես արժանանամ,
 Ընդունելով քո շնորհներն առատ իմ ամենամեծ պարտքերի տեղակ:
 Որքան ճարակեն վէրքերն անհնար եւ անբուժելի,
 Այնքան աւելի եւ կրկնապատիկ բարձրեալ բժշկիդ
 Հրաշագործութեան իմաստութիւնը բարեմասնօրէն պիտի հռչակուի:
 Յանցանքներն որքան որ աւելանան,
 Նո՛յնքան փոխատուիդ առատութիւնն բարեբանելով`
 Պիտի պսակուի, ըստ քո խնկելի առակի, ընդմիշտ:

Դ
 Քանզի փրկում ես դո՛ւ եւ դո՛ւ քաւում,
 Նորոգում ես աջով քո եւ չորացնում մատով.
 Արդարացնում ես հրամանովդ եւ ողորմութեամբդ ազատում.
 Երեսովդ լուսաւորում ես եւ քո դէմքով զվարճացնում.
 Բարերարում ես հոգով քո եւ իւղիդ օծումով սփոփում
 Ու շնորհիդ ցողով զուարթացնում ես դու:
 Դո՛ւ ես տալիս մխիթարութիւն եւ վհատութեան մոռացում.
 Վերացնում խաւարը վշտերի եւ հեծութեան ողբերը` ծիծաղի փոխում:
 Եւ քեզ է վայելում օրհնութիւն գովութեամբ հանդերձ, երկնքում,
 Նախահայրերից բոլոր եւ նրանց սերունդներից,
 Յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԲԱՆ Ժ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ
Ա
Թե՛ զղջումն ուժգին եւ թէ՛ մոլեգին մեղանչումը մեզ
 Կորստեան են մատնում հաւասարապէս:
 Թէպէտեւ նրանք օտար են միմեանց եւ նմանութեամբ իրարից տարբեր,
 Բայց եթէ քննենք իւրաքանչիւրի էութիւնը մենք,
 Պիտի տեսնենք, որ նրանք երկուսն էլ մղում են մարդուն յուսահատութեան:
 Զի կասկածում է մէկը
 Հզօրի ձեռքի զօրութեանն,
 Իսկ միւսը չորքոտանի անասնի նման, անզգայաբար
 Խզում է յոյսի առասանն իսպառ:
 Ուստի առաջնին միշտ փաղաքշելով` խնդում է սատանան,
 Իսկ երկրորդով լիզելով արիւնն, իբրեւ կերակուր`
 Պարարւում է նա դժոխորովայն գազանի նման:

Բ
 Արդ, բազմահարուած բրով ծեծուածի եւ մահուան ափը հասածի նման
 Դոյզն¬ինչ շունչ դարձեալ եւ կենդանութեան ոգի առնելով`
 Պէտք է զօրանալ, կազդուրուել ու կանգնել,
 Յառնել կորստից անկենդանական,
 Օգնութիւն առած Քրիստոսի ձեռքով, որ գո՜ւթ է տածում բոլորի հանդէպ.
 Նաեւ երկնաւոր բարերար Հօրից ձեռք բերեմ պտուղ փրկութեան եւ բժշկութիւն
 Ինձ` մեղաւորիս եւ ախտաւորիս.
 Եւ սկսելով ողբերգութիւնն այս աղերսանքների,
 Ես հաւատքի շենքը պիտի կառուցեմ:
 Զի ոմն նախնիներից հաւատքով զինուած`
 Փոխադրուեց իսկոյն երկնային կեանքն անմահական.
 Ապաշխարութեան դեղն ընդունելով, զղջման միջոցով`
 Նա անկեղծութեան գրաւականը ժառանգեց այստեղ,
 Առաւել քան նրանք, որոնց նրա հետ առաքեալն է յիշատակում.
 Որոնք երկրի վրայ մրցման հանդէսներ կատարելով,
 Ապագայ երկնաւոր պարգեւների յոյսով` հաւատացին
 Ու փարթամացան անտեսանելի ճոխութիւններով:

Գ
 Արդ, յիշենք այստեղ Տիրոջ պաշտելի խօսքը խրախուսիչ,
 Թէ` "Ամենայն ինչ հնարաւոր է նրան, ով հաւատում է":
 Եթէ ընտրեալների աստուածահաճոյ բարեմասնութեանց չափն այստեղ քննենք.
 Հաւատքը պիտի գտնենք գերազանց, ամէն ինչից վեր,
 Քանզի նրանով կարող են մտնել սուրբ խորանից ներս:
 Առանց հաւատքի փառաց տէրն անգամ
 Չհաճեց ցոյց տալ իր հրաշագործ զօրութիւնը մեզ,
 Այլ նախ եւ առաջ իբրեւ լծակից իր բարերարութեանը,
 Մեր հաւատքը նա պահանջեց մեզնից:
 Նա՛ է մօտեցնում մարդուն Աստծոյ,
 Կեանք ընձեռելով մեզ իր ինքնիշխան ընդունակութեամբ,
 Զի օրհնաբանուած Աստծոյ բերանն էր, որ վկայեց,
 Թէ` "Հաւատքը քո փրկեց քեզ":

Դ
 Քանզի արդարեւ յստակ տեսողութիւնը, կատարեալ իմաստութիւնը,
 Մտերմութիւնն Աստծոյ հետ եւ բարձրեալին ծանօթ լինելը
 Հաւատքի մասն են - մի երջանիկ եւ ընտրեա՜լ բառ,
 Որ յարատեւելով մնում է անվթար եւ անպարփակ,
 Պատուակից լինելով սիրոյ եւ յոյսի:
 Զի մանանեխի ամենափոքրիկ հատիկի չափով հաւատքը եթե
 Կարող է ծովի խորքը փոխադրել մեծամեծ լեռներ,
 Ապա ճիշտ է, որ կեանքի առաջնորդն այս նախաշաւիղ`
 Հաւատն ընդունեցինք որպէս աներկմիտ աստուածապաշտութիւն:
 Սիրոյ եւ յոյսի դասակից եւ երրորդութեան փառատրելի անուամբ պատւուած
 Այդ հաւատքն է, որ հոգու աչքերով աներկբայօրէն
 Տեսնում է ծածուկները բոլոր եւ ապագան:
 Քանզի այս երեք առանձին մասերն եթէ միասին եւ նոյն խորհուրդով դիտես,
 Նրանց շնորհիւ, Աստծոյվ պիտի յաւէտ ճոխանաս:
 Քանզի եթէ հաւատաս նրան, կսիրես նաեւ,
 Որով եւ կյուսաս նրա աներեւոյթ պարգեւներին:
 Նրան փա՜ռք յաւիտեանս. ամէն: