ՄԵՂՔ

Աստված այնպես սիրեց աշխարհը, որ Իր միածին Որդին տվեց, որ ով որ հավատա չկորսվի, այլ հավիտենական կյանք ունենա: Հովհ.3:16 

 1. Ես եմ քո Տեր Աստվածը, ինձանից բացի այլ աստվածներ չպիտի լինեն քեզ համար 

2.Վերևում՝ երկնքում, ներքևում՝ երկրի վրա, և երկրի խորքի ջրերի մեջ եղած որևէ բանի նմանությամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես 

3.Քո Տեր Աստծո անունը զուր տեղը չպիտի արտասանես:

4.Հիշիր շաբաթ օրը, որպեսզի սուրբ պահես այն:

5.Պատվիր քո հորն ու մորը: 

6.Մի սպանիր: 

7.Մի շնանար: 

8.Մի գողանար: 

9.Քո հարևանի դեմ սուտ վկայություն մի տուր: 

10.Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր: 

Խոնարհությունը մարդուն հրեշտակ է դարձնում…

 Մեղքնառաջացավ Ադամի եւ Եվայի իրենց ազատ կամքի ի չար գործադրումից: Այսինքն, նրանք չհնազանդվեցին Աստծու օրենքին, եւ անհնազանդորեն ճաշակեցին չարի եւ բարու գիտության ծառից, որից պատվիրված էր նրանց չճաշակել: Ադամի եւ Եվայի գործած մեղքը կոչվում է առաջին կամ ադամական մեղք, միգուցե առաջին մեղքը հենց այն էր, որ նրանք ամաչեցին իրենց մերկությունից, եւ թզենու տերեւներով փորձեցին ծածկել այն, մինչ Աստված կաշվե զգեստներ կպատրաստեր նրանց համար: Թեկուզեւ Աստված արդար էր ստեղծել նրանց, սակայն նրանք` մեղանչելով, կորցրին իրենց բացարձակ արդարությունը` վտարվեցին դրախտից, մեղքով եւ ցանկությամբ զավակներ ծնեցին, եւ մեղքը մտավ աշխարհ: Այնուհետեւ մեղքի դրսեւորումներ ենք տեսնում Ադամի հետնորդների մոտ, ինչպես

Կայենի, որ նախանձելով սպանեց իր եղբորը` Աբելին, մեծամասշտաբ մեղքի դրսեւորում Բաբելոնի աշտարակաշինության ժամանակ, Սոդոմ-Գոմոր քաղաքների բնակիչների կողմից, այսինքն` մեղանչականությունը հատուկ եղավ բոլոր ժամանակների մարդուն` Ադամից մինչեւ մերօրյա մարդը:Մեքը տարածվեց Ադամի ողջ սերնդի վրա, որի հետևանքով նրանք դարձան մեղանչական և մահկանացու` վնասվեց մարդու ողջ էությունը: Հետևաբար`Աստծո պատկերով ստեղծված մարդը զրկվեց Աստծո փառքից և հավիտենական կյանքի փոխարեն մահվան դատաստան եկավ նրա վրա` կյանքի Օրենքի փոխարեն մարդու մեջ սկսեց գործել մահվան օրենքը: Սակայն մեղքից և դրա հետևանքից` հավիտենական տանջանքից մարդը կարող է փրկվել Աստծո Որդի Հիսուս Քրիստոսին հավատալով:

 «Միայն ձեր շահը մի փնտրեք, այլ յուրաքանչյուր ոք` ընկերոջ շահն էլ» (Փիլիպ. Բ 4):

Բոլորին, ովքեր կամբարտավանանան, Աստված կարող է խոնարհեցնել» (Դանիել Դ 34): 

Խնդրենք Աստծուն լուսավորել մեզ` տեսնելու համար մեր հոգու վերքերն ու մեր մարդկային նկարագիրն աղճատող մոլությունները, որպեսզի կարողանանք հաճո լինել մեր Քրիստոս Աստծուն, Ով «հակառակ է ամբարտավաններին, իսկ խոնարհներին շնորհ է տալիս» (Ա Պետ. Ե 5)` վարձատրելով թե՛ այս, թե՛ հանդերձյալ կյանքում:

 «Ով բարձրացնում է իր անձը` կխոնարհվի, եւ ով խոնարհեցնում իր անձը` կբարձրացվի» (Մատթ. ԻԳ 12): Ուստի «խոնարհվենք Աստծո հզոր ձեռքի տակ, որպեսզի ժամանակին Նա մեզ բարձրացնի» (տե՛ս Ա Պետ. Ե 6):

Շատերը մեղավոր ասելով նկատի ունեն մարդասպանին, գողին, հարբեցողին, շնացողին, հայհոյողին: Այս կերպ մտածողը շփոթվում է, երբ իմանում է, որ իր թվարկած մեղավորներին հավասար են դասվում նաև հպարտը, նախանձը, ագահը, բարկացկոտը, ծույլը, որկրամոլը (անհագ, շատակեր), բղջախոհը (մարմնական ցանկությանն անձնատուր):

Իսկ «ո՞րն է մեղքը» հարցին, շատ պատասխաններ կարող ենք լսել. մեղք նշանակում է հանցանք, վնաս, նաև ճշմարտությունն ուրանալը, պատվիրանին կամ օրենքին հակառակ արված գործը: Կրոնական իմաստով էլ մեղք են կոչվում այն բոլոր գործերը, որոնք հակառակ են աստվածային պատգամներին ու պատվիրաններին:

Մահացու մեղքերը յոթն են: Այս մեղքերին հակադրվում են յոթ առաքինությունները: Դրանք են`
▪ հպարտություն           ▪ խոնարհություն
▪ նախանձ                      ▪ եղբայրասիրություն
▪ բարկություն               ▪ հեզություն
▪ ծուլություն                 ▪ աշխատասիրություն
▪ ագահություն              ▪ ողորմածություն
▪ որկրամոլություն      ▪ ժուժկալություն
▪ բղջախոհություն        ▪ ողջախոհություն

Այս մեղքերը մարում են մեր մեջ եղած Աստվածային լույսը, որը կարելի է վառ պահել միայն առաքինություններով: Քանի որ այս մեղքերից հեռու մնալը բավական չէ, ոչ վատն եմ անում և ոչ էլ` լավը, այս սկզբունքով սխալ է առաջնորդվելը: «Ով որ գիտի ճիշտը և չի անում այն, մեղք է գործում » (Հակոբոս 4.17)

«Այն ինչ ուզում եք, որ մարդիկ ձեզ անեն, նույնը դուք արեք նրանց» (Մատթեոս 7.12):

.«Դու հավատում ես, որ մե՛կ Աստված կա, չէ՞. լավ ես անում: Բայց դևերն էլ են նույն բանին հավատում և սարսափում: Ուրեմն հասկացի՛ր, որ առանց գործերի հավատն անօգուտ է: Հետևաբար, ինչպես մարմինն է մեռած առանց հոգու, այնպես էլ հավատն է մեռած առանց գործերի» (2.19-21;26):

Մահացու մեղքերը կոչվում են նաև մոլություններ: Մոլությունը հոգեկան և բարոյական անկարգ վիճակ է, երբ մարդու ցանկությունները, կրքերը, ձգտումները բնականոն չեն և իշխում են նրա մտքերի, գործողությունների և կյանքի ընթացքի վրա`անպիտան դարձնելով մարդուն Աստծո և աշխարհի համար:

ՄԵՂՔԸ ԻՆՉՊԵ՞Ս ՄՏԱՎ ԱՇԽԱՐՀ ԵՎ ՆՐԱ ԱԶԴԵՑՈւԹՅՈւՆԸ

Աստվածաշունչը վկայում է, որ Մեղքը հենց սկզբից աշխարհ բերեց Սատանան: Ծն.3:1,4,5; Հայտ.12:9;Մեղքը սկիզբ է առել Սատանայի սրտում` իր ցանկության համեմատ: Ես.14:13,14; Եզեկ.28:15; Հակ.1:14,15; 1Հովհ.3:8;

Ճի´շտ է, որ մեղքը Սատանան բերեց, սակայն Ադամով մտավ աշխարհ: Հռ.5:12; Այս է պատճառը, որ մարդը պատասխանատվություն է կրում: Ադամը չպետք է խախտեր Աստծո պատվիրանը: Մենք գիտենք, որ Աստված չի փորձում չար բանով` չի գայթակղեցնում: «<sup>13</sup>Նա, որ փորձության մեջ է, թող չասի` Աստծուց եմ փորձվում, որովհետև Աստված չար բանով չի փորձվում, ինքն էլ ոչ ոքի չի փորձում: ¹⁴Բայց ամեն մեկը փորձվում է բուն իր ցանկություններից հրապուրված և խաբված»: Հակ.1:13,14; Փորձվելը ինքնըստինքյան մեղք չէ, մեղքը փորձությանը անձնատուր լինելն է: Հիշենք, որ Տեր Հիսուսն էլ փորձվեց, բայց մեղք չգործեց: Եբ.4:15;

Մեղքը մարդուն զրկեց հավիտեանական կյանքից և փոխարենը մահվան դատաստան բերեց նրա վրա: Մեղանչելով մարդը վնասեց իր ողջ էությունը` մարմինը, շունչը և հոգին: Որպես մեղքի հետևանք` նախ մարդը հոգևորապես մեռած է` զրկված է Աստծո կյանքից` նրա բնությունից, որովհետև մարդը մեղանչական է, իսկ Աստված` սուրբ: Եւ կյանքի Օրենքի փոխարեն մարդու մեջ սկսեց գործել մահվան օրենքը: Ես.59:1,2; Հռ.7:14-23; Այնուհետև մարդը ունենում է նաև ֆիզիկական մահ: Մեղքը մարդուն դարձրեց տգետ`անընդունակ և թույլ ամեն արդարության հանդեպ: Եփ.4:18;

Մեղքի ազդեցությունը այսօր էլ մնում է նույնը, ինչը սկզբից էր և դա Մահն է: Ծն.2:17; Հռ.6:23;

Աստված չի որոշել, որ մարդը մեռնի, այլ մեղքն է մարդուն հավիտենական մահվան դատաստանի տանում: Աստված բացահայտեց այդ իրականությունը, որ մեղքը` հանցանքը, չի կարող մնալ հավիտենական կյանքի մեջ, որովհետև մեղքի ներկայությունը ավերում է կյանքը: Հետևաբար` Աստված մեղքը պատժել է: Հռ.5:12; Հայտ.21:8;

Մարդ որքան խորը հասկանա մեղքի բնույթը և նրա հետևանքը, այնքան խորը կգիտակցի և կհասկանա Աստծո շնորհքը: Մարդիկ հաճախակի, մեղքի անունը փոխելով ուզում են մեղմացնել իրենց արարքը` մեղքը անվանելով սխալ, թերություն, երեխայություն և այլն: Սակայն այս անելով, մարդ ոչ թե վտանգը հեռացնում է, այլ ավելի է մեծացնում:

 Բղջախոհություն. այս մեղքի արմատը մտքի մեջ է

Յուրաքանչյուր քրիստոնյա պետք է կարողանա հսկել իր միտքը, քանի որ շատ հաճախ այն վերածվում է պատերազմական մի գոտու, որտեղ պայքարում են բարին ու չարը, մաքուրն ու պիղծը: Հարկավոր է ամեն  ջանք թափել, որ հաղթահարի բարին և մաքուրը:

Բղջախոհությունը անմաքուր և անպարկեշտ, ցանկական բաների մասին խորհելն է: Այս մեղքը ծնում է անամոթ հայացքներ, անպատկառություն ու լրբություն, անպարկեշտ խոսքերի արտաբերում և այլն, որոնք կարող են ապականել նրա թե՛ մարմինը և թե՛ հոգին («Մեղա Աստուծոյ», Սբ. Էջմիածին, 2001թ.): Բղջախոհության հակադիր որակներն են առաքինություն ու ողջախոհությունը, որոնք զսպում են մարդու անմաքուր ցանկությունները,

Անմաքուր մտքերի, ցանկությունների առաջացմանը նպաստում են շատ հանգամանքներ. շատ հաճախ այսօր թե՛ փոքրի և թե՛ մեծի հայացքից չե վրիպում անպատկառ նկարներով ամսագրերը, որոնք վաճառվում են թերթի կրպակներում: Սա էլ բավական չէ, փողոցով անցնելիս կարելի է տեսնել կիսամերկ կանանց պատկերներով գովազդային պաստառներ, որոնք գովազդում են  խանութներ, խմիչք, անգամ ավտոանիվներ:

«Եղբայրնե՛ր, Աստված կանչեց ձեզ, որ ազատ լինեք, նայեցե՛ք միայն, որ այդ ազատությունը մարդկային ցանկություններ կատարելու պատրվակ չդառնա, այլ սիրով ծառայեցե՛ք միմյանց» (Գաղատացիներ 5.13-14):

 «Մարդ միայն հացով չի ապրի, այլ Աստծո բոլոր խոսքերով». յոթ մահացու մեղքերից որկրամոլության մասին,

 Որկրամունլությո

Որկրամոլություն նշանակում է որկորի (կերակրափողի) հաճույքին  շատ տուրք տալ: Որկրամոլություն են թե՛ շատակերությունը և թե՛ այնպիսի քչակերությունը, որը կատարվում է չափազանց մեծ հաճույքով ու հափշտակությամբ: Այնպես պիտի չլինի, որ մարդու որովայնն իր աստվածը դառնա (Փիլիպպեցիներ 3.19): Որկրամոլության ծնունդ են անհագ ուտելը, առանց ժամ ու ժամանակի կերակրվելը, պահքն արհամարհելը, հարբեցողությունը և այլն («Մեղայ Աստուծոյ», Սբ. Էջմիածին, 2001թ.):

Տիրոջ`Հիսուս Քիրստոսի պատգամները ուղղված բոլորիս. «Աշխատեք ո՛չ թե կորստական կերակրի համար, այլ այն կերակրի, որ տանում է հավիտենական կյանք» (Հովհաննես 6:27), «Եվ դուք մի՛ մտահոգվեք, թե ինչ եք ուտելու կամ ինչ եք խմելու, և մի՛ մտատանջվեք, որովհետև այդ ամենն աշխարհի հեթանոսներն են, որ փնտրում են: Իսկ ձեր Հայրը գիտե, որ այդ ամենը պետք է ձեզ: Այլ դուք հետամուտ եղեք Աստծո արքայությանը, և այդ ամենն ավելիով կտրվի ձեզ» (Ղուկաս 12.29-31):

Այսօր որոշ մարդիկ քրիստոնեությունը հարմարեցնում են իրենց սկզբունքներին: Նման մարդիկ ճիշտ է ասում են, որ հավատում են Աստծուն, բայց չեն հավատում Աստծո խոսքին: Ինչպես կարելի է հավատալ մեկին, բայց չհավատալ նրա խոսքերին: Այս կերպ մտածողներն ասում են. «Ի՞նչ Քրիստոսի երկրորդ գալուստ, ի՞նչ մեռելների հարություն, ի՞նչ դատաստան, մի կյանք ենք ապրում, ուտե˜նք, խմե˜նք, վայելե˜նք»:

Սենեկան ասում է. «Հարկավոր է ուտել, որպեսզի ապրել, այլ ոչ թե ապրել, որպեսզի ուտել»: Անկուշտ մարդն ունենում է անքնության ցավեր, սրտխառնուք և որովայնի խիթեր…Լսիր ինձ, որդյա՛կ, մի՛ արհամարհիր ինձ և վերջում կհասկանս իմ խոսքերը» (Սիրաք 34.20-26):

«Ագահության բացակայությունն ամենամեծ հարստությունն է». յոթ մահացու մեղքեր, 

Ագահություն

Տասը պատվիրաններից վերջինը` «Մի՛ ցանկացիր մերձավորիդ ունեցվածք»-ը, մեզ զգուշացնում և արգելում է անգամ մտքով մեղանչել և ցանկանալ այն, ինչ ուրիշինն է. լինի դա ագարակ, տուն, կին, ծառա: Այդ ցանկության պատճառով էլ մարդ կարող է բազմապիսի մեղքերի մեջ ընկնել: Այս մասին Քրիստոս ասում է.«Ինչ որ մարդուց դուրս է ելնում, ա՛յն է պղծում մարդուն, որովհետև մարդու ներսից, այսինքն`սրտից են ելնում չար մտածումները`շնություն, պոռնկություն, գողություն, սպանություն, ագահություն, չարություն, նենգություն, գիջություն (ցանկամոլություն), չար նախանձ, հայհոյություն, ամբարտավանություն, անզգամություն: Այս բոլոր չար բաներն են, որ մարդու ներսից ելնելով`պղծում են նրան» (Մարկոս 7.21-23): Որպեսզի մարդ հնարավորինս հեռու մնա այս մեղքերից, պետք է աշխատի իր կյանքում և կենցաղում լինել համեստ, առաքինի, ազնիվ, անշահախնդիր, ողորմած, առատաձեռն, խոնարհ և զուսպ:

Ագահները իրենց ողջ կյանքում տանջանքով են ապրում, որովհետև միշտ տառապում են գանձեր մթերելու համար, և ցավերով մեռնում, որովհետև գանձերն իրենց կամքին հակառակ են թողնում և գնում են անդառնալի ուղիով: Ագահների զավակները շատ անգամ շռայլ են լինում, և ինչ որ ծնողները ժողովեցին քառասուն կամ հիսուն տարում, սրանք այն վատնում են նույնքան օրերում:

Ագահության ախտը կարճում է կյանքը. որովհետև ագահը մտքով տանջվում է, թե ինչպես ձեռք բերի չունեցածը, ինչպես պահպանի ունեցածը և սրանով միշտ հյուծվում և մաշվում է: Որովհետև դրամ ձեռք բերելն աշխատանքով է, պահելը`երկյուղով, և կորցնելը`ցավերով:

 Թշնամուց առավել զորավոր ծուլությունը. յոթ մահացու  մեղքեր, 

 ծուլությունը

Սողոմոն արքան, օրինակ բերելով փոքրիկ մրջյունին և մեղվին, հանդիմանում է ծույլին.«Մրջյունի մոտ գնա, ո՛վ ծույլ, նախանձիր նրա գործերին և իմաստուն եղիր նրանից ավելի.քանզի նա ո՛չ հողագործ է, ո՛չ վերակացու և ո՛չ էլ գլխին տեր ունի, բայց ամռանը նա պատրաստում է իր ուտելիքը և հնձի ժամանակ ամբարում է իր առատ պաշարը: Կամ մեղվի մոտ գնա, տե՛ս, թե ինչպես գործունյա է նա և թե ինչպիսի ջանասիրությամբ է գործում, որի վաստակը մատուցում են թագավորներին և տնանկներին`բժշկության համար, որովհետև ինքը հարգեց իմաստությունը և արժանի եղավ հարգանքի» (Առակներ 6. 6-9):

Ծուլությունը բացասական երևույթ լինելուց բացի դասվում է նաև յոթ մահացու մեղքերի շարքում: Այն թույլ չի տալիս մարդուն բարիք գործել: Սբ. Գրիգոր Տաթևացին այսպես է սահմանում ծուլությունը.«Բարին կատարելու չկամեցողություն է կամ ձանձրանալը բարուց, մեղքերի սնուցողն է և մայրը դատարկաբանության»: Ծուլանալով հնարավոր չէ փրկության արժանանալ, քանի որ միայն հավատով չէ, որ մարդ պիտի արդարանա, այլ իր գործած բարի գործերով և առաքինություններով, ինչպես Հակոբոս առաքյալն է ասում.« Հավատն առանց գործերի մեռած է» (Հակոբոս 2.20): Ծուլությունը բոլոր չարիքների աղբյուրն է: «Չկա մի մոլություն, որ անգործությունից առաջ չգա: Անգործը, որ օգտակար գործերով չի զբաղվում, ստիպված զբաղվում է վնասակար բաներով, որ ավելի չար է, քան ոչինչ չանելը:

 Յոթ մահացու մեղքեր. բարկացած չմնաք մինչև երեկո 

Բարկություն

Բարկություն նշանակում է ցասում, նզովել, զրպարտել, քրթմնջալ և այլն: Բարկությունն այն մեղքն է, որ ամեն անգամ զրկում է մարդուն առողջ դատողությունից: «Բարկացած մարդը չի ճանաչում ճշմարտությունը»,- գրում է Մանդակունին, Բարկությունը ծնունդ է հպարտության, խոնարհ մարդը հեզ է լինում, հեզն էլ չի բարկանում: Այս մեղքն առաջ է գալիս նաև տգիտությունից: 

Բարկությունը առաջ է գալիս նաև չներող հոգուց, որովհետև ներողամիտ մարդը, երբ տեսնում է ուրիշի հանցանքը կամ սխալը, փոխանակ բարկանալու, սկսում է իր անձի վրա մտածել, թե քանի- քանի անգամներ ինքն էլ նմանօրինակ հանցանքների մեջ է գտնվել, բայց աչքերից անտես ու անպատիժ է մնացել: Հարկ է, ուրեմն, ներել հանցավորին`առանց բարկանալու և վրեժխնդիր լինելու, չէ՞ որ Աստված մեզ պիտի չափի այն չափով, որով մենք չափում ենք ուրիշներին» (Տեր Գաբրիել քահանա, «Խրատանի ապաշխարության» հավաքածուից ):

«Բարկությունն անվանել բոլոր չարիքների աղբյուր, անտեղի չէ, որովհետև չկա չարիք, որ բարկությունից առաջ չգա`հայհոյանք, հարված, սպանություն, գերություն, ունեցվածքի կորուստ, քաղաքների ավերում, խաղաղության, սիրո և բոլոր բարիքների վերացում. մի խոսքով`բարկությունը մարդկային ցեղի ժանտախտ ու դժոխքի դուռ է» (Պողոս պատրիարք Ադրիանուպոլսեցի, «Խրատի թանգարան»):

 «Նախ ես, նախ իմ անձը» Նախանձ

 Նախանձ

«Նախանձը, ինչպես և հպարտությունը, սատանայի հնարքն է, այս է պատճառը, որ նախանձ մարդը սատանայից ոչնչով չի տարբերվում: Քանի որ սատանան հպարտանալով զրկվեց իր լուսեղեն փառքից և անմիջապես նախանձեց Ադամի փառքին: Նա ամեն բան արեց, որ Ադամին նույնպես զրկի փառքից և բոցեղեն սրով փշալից երկիրը աքսորեց, ու մարդը մահվան վճիռ ստացավ, ինչպես Սողոմոնն է ասում.«Մահը աշխարհ է եկել բանսարկուի նախանձով» (Իմաստ.2.24): 

«Ինչքան շատ է մարդը նախանձում, այնքան ավելի շատ բարիքներ է գործում նրա համար, ում նախանձում է: Աստված ամեն ինչ տեսնում է, իսկ երբ տեսնում է, որ նեղացնում են մարդուն, ով ոչ մեկին չի վիրավորում, ապա առավել ևս բարձրացնում է նրան և հռչակավոր դարձնում և դրանով իսկ պատժում նախանձողին» (Սուրբ Հովհան Ոսկեբերան,«Ճառերի ընտրանի»): Նախանձի մեջ այնքան չարություն կա, որ ոչ միայն ուրիշին է վնաս կամենում, այլև ինքն իրեն: 

«Երբեմն թվում է, թե երբեք չես նախանձում ուրիշներին, բայց երբ հասկանում ես, որ դա կա քո մեջ, Քրիստոսից օտարացած ես քեզ զգում: Եթե իրապես նայենք մեր մեջ եղած նախանձին կգարշենք մեզանից: Դժվար է համակերպվել այն մտքի հետ, որ մեջդ նախանձ կա, այն կասկածամիտ է դարձնում, որդի նման ներսից ուտում է մարդուն, ստիպում դիմացինի մեջ թերություններ տեսնել: Ուրիշների մեջ չեմ ցանկանում դա տեսնել, ինքս իմ մեջ եմ լավ տեսնում: Իսկ երբ նախանձում եմ, աղոթում եմ և՛ ինձ համար, և՛ նրանց համար, ովքեր ինձ են նախանձում: Խնդրում եմ Աստծուն, որ նախանձի սերմերը մեր միջից հանի, այն որոմի նման է, սկզբում խառնված է ցորենի հետ, երբ մեծանում է, այդ ժամանակ է երևում: Երբ ինձ նախանձում են, փորձում եմ չնկատել,պետք է պարզապես սիրել

բոլորին» 

Կայենի, որ նախանձելով սպանեց իր եղբորը` Աբելին, «Ի՞նչ ես արել: Քո եղբոր արյունի ձայնը երկրիցը բողոքում է դեպի ինձ». Ծնն. 4.10

Ոսկե խոսք՝ «Եթե մեկն ասի, թե սիրում եմ Աստծուն և ատի իր եղբորը. ստախոս է նա, որ իր տեսած եղբորը չի սիրում, Աստծուն, որ չի տեսել, ինչպես կարող է սիրել» (Ա Հովհ. 4.20)

 Հպարտություն

Հպարտությունը յոթ մահացու մեղքերից առաջինն է եւ գլուխը բոլոր մեղքերի: 

Ավետարանն ասում է. «Թող քեզ քո ընկերը գովի, եւ ոչ թե քո բերանը, օտարը եւ ոչ թե քո շուրթերը» (Առակ. ԻԷ 2), նաեւ` «Ով իր անձից է խոսում, իր անձի փառքն է որոնում» (Հովհ. Է 18): Ով մարդ, եթե դու քեզ քրիստոնեության հետեւորդ ես համարում, ինչպե՞ս ես գովերգում քեզ բոլոր հնարավոր եւ անհնարին կերպերով, չէ՞ որ Տերն ասում է Ավետարանում. «Երբ այդ բոլոր բաները կատարեք, ասացեք` անպիտան ծառաներ ենք. ինչ պարտավոր էինք անել, այն արեցինք» (տե՛ս Ղուկ. ԺԷ 10), այսինքն` ինչպիսի առաքինություն ու բարիք էլ գործես, ոչ միայն մի բարձրաձայնիր ու շեփորիր, այլեւ համարիր, որ պարտավոր էիր անել ու արեցիր: Ի՞նչ կապ ունի քրիստոնեությունն ինքնագովեստի հետ, որի արդյունքում քեզ պիտի փառաբանեն ու մեծարեն, ի՞նչ կապ ունի խոնարհությունը հպարտության հետ: Խոնարհությունը հպարտության հակադիրն է: Մեր Տերն էլ «չեկավ ծառայություն ընդունելու, այլ` ծառայելու» (Մատթ. Ի 28): Նա Վերջին ընթրիքի ժամանակ խոնարհվեց եւ լվաց Իր աշակերտների ոտքերը, երկնքի ու երկրի Արարիչը խոնարհվեց հողի` մարդու առջեւ` Իր հետեւորդներին տալով խոնարհության մեծագույն օրինակը… Իսկ մե՞նք:

Ավելի մեծ մեղք չկա, քան հպարտությունը, նա է բոլոր մոլությունների պատճառը, նրանից են ծնվում բազմաթիվ մեղքեր: Հպարտը չի կամենում, որ այլ մեկն իրենից բարձր լինի, այդ պատճառով էլ նախանձոտ է լինում, և չտանելով ուրիշների հաջողությունները`բարկությամբ է վառվում, չկարողանալով նրանց հաջողություններին արգելք լինել`հուսալքվում ու ծուլության մեջ է ընկնում: 

Աստվածաշնչի Առակաց գրքում կարդում ենք. «Տիրոջ անեծքն ամբարիշտների տներում է, մինչդեռ արդարների տներն օրհնվում են: Տերը հակառակ է ամբարտավաններին. նա շնորհ է տալիս խոնարհներին» (Առակաց 4.33-34): Հպարտության ախտն առավել տիրում է հարուստների զավակների վրա, որովհետև հարուստներն իրենց զավակներին գրեթե

օրորոցից սկսած, սնուցում են ավելի ամբարտավանությամբ, քան կաթով`անթերի կատարելով նրանց քմահաճությունները: Եվ մինչև մարմնի կազմավորումը նրանց մեջ ամբարտավանության ախտն է հաստատվում, ուստի իրենց դյուցազուններ են համարում և արհամարհում ամենքին, ու նաև իրենց ծնողնեիրն:

«Հպարտությունը մարդու միջից հանում է Աստծուն, նախանձը հանում է ընկերոջը, իսկ բարկությունը`հենց իրեն» (Օգոստինոս):
Աստված նախընտրում է խոնարհ մարդկանց: Սուրբ կույս Մարիամը Աստվածածին լինելու պատվին արժանացավ խոնարհ և հնազանդ լինելու պատճառով.«Ես Աստծո աղախինն եմ, թող Քո ասածը լինի» (Ղուկաս 1.38):

Եվ ուրեմն.

Եթե պիտի հպարտանանք, ապա միայն մեր Աստծով և ոչ թե մեր անձով. ինչպես ասում է Պողոս առաքյալը.«Ով պարծենում է, թող Տիրոջով պարծենա»(Ա Կորնթացիներ 1.31):

Եթե նախանձելու ենք, ապա միայն բարուն և առաքինությանը`մեր կյանքն առավել առաքինի դարձնելու և ոչ թե ուրիշներին վնասելու համար.«Նախանձավո՛ր եղեք այն շնորհներին, որ լավն են»(Ա Կորնթացիներ 12.31):

Եթե պիտի բարկանանք, ապա միայն մեղքի, մեզ նեղող չարի ու նրա սպասավորների վրա և կամենանք Տիրոջ զորությամբ հաղթանակ տանել նրանց դեմ:

Եթե պիտի ծուլանանք, ապա չարիք գործելու մեջ:

Եթե պիտի ագահ լինենք, ապա միայն Աստծո փառքը փնտրելիս:

Եթե պիտի սնվենք, ապա միայն Աստծո խոսքով ու գործով, այլ ոչ թե որկրամոլությամբ սպանենք մեր մարմինն ու հոգին:

Փոխարեն Աստծո և մարդկանց հանդեպ մաքուր սիրով լցվելու, բղջախոհությամբ դառնում ենք ցանկասեր ու մարմնասեր, մինչդեռ մարմնի սեռական ցանկությունն Աստված մարդու մեջ դրել է սերնդագործության համար`համաձայն Իր իսկ պատվերի.« Աճեցե՛ք, բազմացե՛ք և լցրեք երկիրը» (Ծննդոց 1.28), («Մեղա Աստուծոյ», Սբ. Էջմիածին, 2001թ.):

Աստված ինքն է հոգացել մեղավորի փրկության համար: Նա մեղքից և նրա հետևանքից ազատվելու միջոց տվեց, որը կարող է մարդուն ազատել հոգևոր մահից` հավիտյան Աստծուց բաժանվելուց և հավիտենական տանջանքից: Այդ միջոցը Հիսուս Քրիստոսի խաչի գործին հավատալն ու նրան անձնական Տեր ու Փրկիչ ընդունելն է: Հռ.10:9,10; 1Կոր.15:1-4;

Մեր արդարությունը չի կարող Աստծո պահանջը բավարարել. նա մեզ փրկում է իր արդարությամբ:Ես.64:6;

«Աստված հայտնեց իր սերը դեպի մեզ. երբ մենք դեռ մեղավոր էինք, Քրիստոս մեզ համար մեռավ»:Հռ.5:8;

«Եթե մեր մեղքերը խոստովանենք, նա հավատարիմ է ու արդար, որ մեր մեղքերը ների և սրբի մեզ ամեն անիրավությունից»: 1Հովհ.1:9;

«Մեղքի վարձքը մահն է, բայց Աստծո շնորհքը` հավիտենական կյանք` մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի ձեռքով»: Հռ.6:23;

Մեղքն անիրավ և անօրեն արարք է, որն առաջացավ Սատանայի սրտում և նրա ձեռքով էլ բերվեց աշխարհ, սակայն Ադամով մտավ աշխարհ, և այդ մեղքով մահը: