Ս. Հովհան Ոսկեբերանի աղոթքն Սուրբ Երրորդության մասին 






  

Ամենակալ անարատ Աստված` անսկիզբ Հայր` անտեսանելի, անբովանդակելի, անպատմելի,անպարագրելի,անփոփոխելի,անիմանալի,անհասանելի:

Որ միայն Դու` անմատչելի լույսի մեջ բնակվածդ, անմահություն ունես:
Որ Քո խոսքով ստեղծեցիր երկինքն ու երկիրը, ծովն ու ցամաքը և դրանց մեջ եղած բոլոր արարածներին,և Քո Հոգով գոյացան բոլոր ստեղծվածները:

Եվ մարդկային ազգի նկատմամբ Քո անչափելի սիրո պատճառով ուղարկեցիր Քո Միածին Որդուն` փրկելու մեզ Ադամի անեծքից:
Նա, որ երկնքից իջնելով, Սուրբ Հոգով մարմնացավ սուրբ և անարատ կույս Մարիամից, և մարդկային բոլոր կրքերը կրելով, բացի մեղքից, ազատեց մեզ մեղքի բեռից:

Եվ մեզ համար խաչի ու մահվան համբերելով, մեզ փրկեց սատանայի ծառայությունից և կուռքերի երկրպագությունից:
Եվ մեզ սովորեցրեց ամենասուրբ Երրորդությանդ գլուխ և ծունկ խոնարհել, աղոթք մատուցել և մեղքերի թողություն խնդրել:
Եվ հարությունից հետո զանազան նշաններով քառասուն օր երևաց Իր աշակերտներին` նրանց հետ հացով հաղորդվելով` կենսաբեր տնօրենության հավատքի հաստատության համար:

Եվ Իր հարության քառասուներորդ օրը երկինք վերանալիս, ձեռքը դրեց աշակերտների վրա և օրհնեց` նրանց տալով առաքինության կատարյալ շնորհները:
Եվ նրանց միտքը բացեց` հասկանալու գրքերը. և նրանց պատվիրեց մնալ Երուսաղեմում. սպասել աստվածային խոստմանը և երկնավոր ու մարդասեր Հոր Ավետիսին:

Դու, Տեր, Քո անբավ ողորմության շնորհները պարգևեցիր մարդկային ազգին:
Ուղարկեցիր Քո էակից ու փառակից Սուրբ Հոգուն մեծ կիրակի օրը` Փրկչի հարության հիսուներորդ օրվա լրանալուց` երրորդ ժամին, երբ նախահայր Ադամը Սուրբ Հոգովդ գոյացավ որպես կենդանի հոգի` աստվածային փչմամբ, ապա պտղի ճաշակումով կորստյան մատնվելով և մահանալով, այս ժամին վերստին է կենդանաստեղծվում` Սուրբ Հոգուդ իջմամբ առաքյալների դասերի մեջ:

Որը հրեղեն լեզուներով երևալով, նստեց նրանց վրա և նրանց լցրեց ամենառատ շնորհներով` խոսելով բոլոր լեզուներով. և լսողների մոտ միաձայն սպասավորելով Սուրբ Հոգուդ, որով և որպես առաջին ծնունդ ծնելով երեք հազարին` Հոր և Որդու և Սուրբ Հոգու անունով, նրանք առաջինը երկրպագեցին սուրբ Երրորդությանդ:

Որոնց հետ և մենք այսօր խոնարհեցնում ենք մեր ծնկներն ու պարանոցները և աղաչում ենք Քո առաքյալների հետ. ընդունիր վերջիններիս հետ մեր և նրանց երկրպագությունը, ովքեր նույն արժանավորությամբ խորհրդաբար երկրպագել են Քեզ մինչև այժմ:

Լսիր մեզ մեծ Պենտեկոստեի այս օրը, երբ Սուրբ Հոգիդ ուղարկեցիր ստորինների մեջ` Քո որդի Հիսուսի երկինք համբարձվելուց հետո, և երբ հավատով դիմում ենք Քեզ:Քո սրբության բարձունքներից նայիր Քո ժողովրդին, ովքեր կանգնած են Քո առջև և Քո մեծ ողորմության ակնկալությունն ունեն:

Ուղարկիր այսօր բարերար Սուրբ Հոգուդ Քո Տաճարի և նրանում հավաքվածների մեջ, ինչպես այն ժամանակ ուղարկեցիր վերնատանը` առաքյալների մեջ:
Որովհետև այստեղ նույնպես Քո Միածին Որդին մշտապես պատարագվում է, ինչպես վերնատանը, որտեղ սուրբ խորհուրդն ավանդելով` աշակերտներին բաշխեց խորհրդավոր ընթրիքի ժամանակ և նրանց ոտքերը լվաց. և երևաց փակ դռներով վերնատանը հարության երեկոյան առաջին կիրակի օրը, և դարձյալ` ութերորդ օրը:
Եվ Պենտեկոստեի օրերի ավարտին Սուրբ Հոգիդ, հողմի փչումով իջնելով, այն լցրեց հրով` իր մեջ սուրբ միաբանվածներով հանդերձ:

Որի համար փառավորում ենք Քեզ, բարերար Տեր, մեր Տիրոջ` Հիսուս Քրիտոսի Հայր, և աղաչում ենք Քեզ ամբողջ սրտով, քաղցրությամբ նայիր մեզ գթությամբ և ողորմությամբ հիշիր Քեզ ապավինածներիս, տառապածներիս ու դատապարտվածներիս, շրջիր բանսարկուի կողմից բանտված մեր ոգիների գերությունը և կանգնեցրու ընկածներիս ու կործանվածներիս:

Աղաչում ենք Քեզ, մարդասեր Տեր, որովհետև թեպետ և մեղանչեցինք, սակայն ավազանի արգանդից դեպի Քեզ դարձանք, և Դու ես մեր Աստվածը. մեզ բաց մի թող Քո ձեռքից, որովհետև ունայնության մեջ նվազեցին մեր օրերը, մենք նախատվեցինք թշնամիներից և մեզ ատողների համար ծաղր ու ծանակի առարկա եղանք:

Այլ հուսալով Քո ողորմությանը, որ այս օրերին եղավ, հայցում ենք Քեզանից, մեր առջև բաց արա Քո ողորմության դուռը և սրբիր մեզ մեր մեղքերի գաղտնիքներից:
Տես Քո ծառաների խոնարհությունը և թողություն տուր մեր կամա և ակամա, գիտակցաբար ու անգիտակցաբար կատարած բոլոր հանցանքներին:

Քավություն շնորհիր Քո ժողովրդին և ամենքին մաքրիր Սուրբ Հոգուդ զորությամբ:
Փրկիր մեզ թշնամու բռնությունից և մեր կյանքն ամուր պահիր բանսարկուի չարահնար որոգայթների դեմ:Խաղաղության հրեշտակին հանձնիր մեզ, Դու, որ նախքան մեր հայցելը, պատրաստում ես մեր պետքերը:

Արժանացրու մեզ խոստովանությամբ ու ապաշխարությամբ դառնալ դեպի Քեզ` նախքան մեր վախճանը:

Սուրբ Հոգուդ ընդունելության տաճար դարձրու բոլորին, սուրբ առաքյալների հետ, և մեր անունները նրանց հետ միասին գրիր կյանքի գրքում:
Մեզ ամենքիս ժողովիր Քո արքայության մեջ վերին Սիոնում` երկնային ու բարձրագույն վերնատանը: Որովհետև Քոնն է ողորմությունը, և Քեզ ու Քո Միածին Որդուն և Սուրբ Հոգուդ ենք փառք վերառաքում այժմ և միշտ և հավիտյանս հավիտենից. ամեն

Մեր Տեր Հիսուս Քրիստոս, որ Քո խաղաղությունը շնորհեցիր Քո առաքյալներին` փչելով նրանց վրա, և Սուրբ Հոգիդ այսօր հայտնապես նրանց պարգևեցիր: Որը գալով Հորից` բնակվեց նրանց մեջ, նրանց տրտմությունը փարատեց և հրեղեն լեզուներով նրանց լեզուների վրա հանգչելով, նրանց բերանները բացեց` խոսելու բոլոր լեզուներով:

Եվ բոլոր մարդկանց, որոնք աշտարակից բաժանվել էին բազմաստված մոլորություններով, միավորեց ճշմարիտ Երեքանձնյա զորությանդ մեկ աստվածգիտությամբ սովորեցրեց բոլոր լեզուներով մեկ Աստծո փառավորել` ողջ տիեզերքում Ավետարանի քարոզությամբ, և ծունկ խոնարհեցնել միայն նույն Աստծուն, ինչպես այսօր մկրտությամբ նոր ծնված երեք հազարը:
Որոնց հետ և մենք` նույն Հոգով լուսավորված, հավատքով ծունկ ենք խոնարհում Ամենասուրբ Երրորդությանդ առջև և աղաչում ենք` միաբան հավաքվածներս:
Նայիր ինձ` անարժանիս, որ ժողովրդի աղոթքը Քո Սուրբ Սեղանի առջև Քեզ եմ մատուցում:

Բաց արա, Տե՜ր, իմ` մեղավորի շուրթերը, ինչպես երանելի առաքյալներին, և լցրու մեզ Քո Սուրբ Հոգով` Քեզանից տրված բոլոր շնորհները հաղորդելու Քո ընտրյալներին: Եվ իմ բազում մեղքերի պատճառով մի արքելիր Քո ողորմությունը մեզանից, որ հույսով կանգնած ենք Քո առջև և Քո անբավ գթությունից ենք հայցում:
Քո ծառաներին արժանի արա աստվածային պարգևներիդ. իմաստության ու հանճարի, խորհրդի ու զորության, գիտության ու աստվածպաշտության և Քո երկյուղի Հոգով լցրու մեր մտքերը, և մեր մեջ սուրբ սիրտ, ուղիղ հոգի և մաքուր միտք նորոգիր, Մարդասե՜ր:

Դու, որ նավահանգիստ ես նավողների համար, Քո Սուրբ Հոգով մեր ընթացքն ուղղիր անբիծ ճանապարհի մեջ` միշտ խորհելու Քո օրեքի վրա, պահելու Քո պատվիրանները, կատարելու Քո հրամանները և քարոզելու Քո խոսքերը: Մեր աղոթքներն ու խնդրանքները բարության մեջ ավարտիր:

Դու, որ մեր ախտահարված բնությունը միացրիր Քո անախտ աստվածությանը, և դրանով մեր կարիքներին հաղորդակից եղար և մեր ախտերը բժշկեցիր:
Լսիր մեզ, մեր Փրկիչ Աստված, և խոնարհեցրու Քո ականջը դեպի քո Սուրբ Եկեղեցում հավաքվածներիս երկրպագությունը` սուրբ վերնատան Քո ընտրյալների նմանությամբ:

Սրբիր մեզ մեղքերի բոլոր պղծություններից և Սուրբ Հոգուդ ուղարկիր միաբան հավատացյալներիս մոտ, որպեսզի բնակվի մեր մեջ, լուսավորի մեր մտքերն աստվածգիտության լույսով, առաջնորդի մեզ քո պատվիրաններն ամենայն ճշմարտությամբ պահելու և դարձնի աստվածային կտակարանների օրենսգետ, որը խոսեցին մարգարեները, առաքյալներն ու վարդապետները` Սուրբ Հոգու միջոցով, և որը մեզ սովորեցնելու ու զորացնելու է` ամեն ինչ կատարելու:

Աղաչում և պաղատում ենք Քեզ, որպեսզի հաշտությամբ նայես Քո ժողովրդին` ի գին Քո սուրբ արյան. իմ բազում հանցանքների պատճառով մի անտեսիր նրանց հայցվածները, որովհետև Քո փրկածներն են և դեպի Քեզ են ձեռքերը բարձրացնում ու հաշտություն խնդրում:

Արդ, ընդունիր նրանց մաղթանքների ծնրադրումն ինչպես նոր լուսավորվածներինը, և նրանց ձեռքերի համբարձումն ընդունիր որպես երեկոյան պատարագ, իսկ նրանց աղոթքները` որպես անուշահոտ խունկ Քո բարերար Տերության առջև, և Քո թևերի հովանու տակ ծածկիր նրանց` պահելով երևելի ու աներևույթ թշնամիներից:
Որպեսզի անարատ քրիստոնեությամբ ապրելով այս աշխարհում, Քո բոլոր սուրբերի հետ արժանի լինենք երկնային կյանքիդ. և գոհանալով փառավորենք Քեզ Հոր և Սուրբ Հոգու հետ միասին, այժմ և միշտ և հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

Դու, որ զորությանց Տեր ես, Աստված ճշմարիտ, լույսի և կյանքի աղբյուր` անքննելի կերպով բխելով Հորից, հրաշագործ Սուրբ Հոգի, որը սուրբ առաքյալներին խոստացավ մեր Աստված` Քրիստոս, Նա, որ մահվամբ մահվան կապանքները քանդեց և մեղքերի սկզբին անլուծանելի կապանքներով արգելափակեց անշեջ հրի ու արտաքին խավարի մեջ` այնտեղ ամուր փակելով պիղծ վիշապին` իր ապստամբ զորության հետ միասին, և այնտեղ բանտարկված Ադամի որդիներին` ննջեցյալներին, դուրս հանեց դժոխքից` Իր հարությամբ:

Եվ մեր բնությամբ հանդերձ բարձրանալով Հոր մոտ, բոլոր բարիքների ավարտին ու բոլոր խորհուրդների կատարման ժամանակ Քեզ` նորոգող ու կենդանարար Սուրբ Հոգուդ, տրտմածներին մխիթարիչ ուղարկեց:Դու` Աստված, որ խոնարհվեցիր Հայր Աստծուց և եկար վերնատուն, Դու, որին երկինքը չէր կարող տանել, և անճառելի խնդությամբ ու շնորհներով լցրեցիր Քո ընտրյալներին, որոնց ուղարկեցիր ողջ աշխարհում կենաց խոսքը քարոզելու:

Որոնք ողջ տիեզերքը լցրեցին Քո գիտությամբ, Տեր. և մեկ Աստվածությունդ ճանաչել տվեցիր ողջ աշխարհին` վերացնելով կուռքերի սնոտի պաշտամունքը:
Սուրբ ավազանով հեթանոսներին ծնեցին որպես Երկնավոր Հորդ որդեգիրների, և բոլորին ամենասուրբ Երրորդությանդ երկրպագողներ դարձրեցին:

Բոլոր վայրերում դրեցին Սուրբ Եկեղեցու հիմքերը և հարդարեցին Քո փառքի սեղանը, որից անմահական խորհրդով կերակրեցին բոլոր Քեզ հավատացողներին:
Երկիրը երկինք դարձնելով` երկրայիններին դասակից դարձրեցին երկնայիններին:
Եվ արդ, Տեր մեր Աստված` ողորմած և մարդասեր, լսիր մեր պաղատանքները, որ հայցում ենք Քեզանից, և երկնային հանգստի մեջ ընդունիր մեր ննջեցյալների հոգիները, որոնք լուսավորվելով հոգևոր ծննդյամբ` քրիստոնյա անվան արժանացան, և հաղորդվելով աստվածային մարմնին ու արյանը, հավատով ու ուղիղ դավանությամբ հեռացան աշխարհից, որոնց և հիշատակը կատարեցինք այսօր փրկական պատարագի հույսով` Քո երևման մեծ օրը:

Ամենակալ Տեր, մահկանացուների ու անմահների Աստված` ամեն ինչի Արարիչ և կյանքի ու մահվան Տեր, մարմնի խնամող, և հանդերձյալում` երկրի բոլոր ծագերի հույս, Դու, որ մեծ Պենտեկոստեի տոնի վերջին օրը` վերնատան մեջ Քո փառավոր գալստյամբ ուրախացրիր Քո անունով հավաքվածներին, լսիր և այժմ մեր աղաչանքի ձայնը և հիշիր նախկին ննջեցյալներին` մեր հայրերին ու եղբայրներին, և հանգստացրու Քո սրբերի խորանում` լույսի վայրում:

Հիշիր նրանց աղոթքներն ու պաղատանքները և խոստովանությունը` կյանքի ու վախճանի ժամանակ, և թողություն շնորհիր նրանց բոլոր հանցանքներին. և բոլորին արժանացրու սպասելու ապագա բարիքի ու փառքի հատուցմանը, որը պատրաստեցիր Քո սիրելիների համար, և նաև նրանց հետ օրհնելու ամենասուրբ Երրորդությանդ:

Եվ մեզ` Քո անունով Քո Սուրբ Տաճարի մեջ հավաքվածներիս` Քո ամենակեցուցիչ գալստյան օրը երկրպագողներիս ու տոնողներիս, շնորհիր երկնային խաղաղությունդ և մեղքերի հնությունից հոգիների ու մարմինների նորոգում` ապաշխարությամբ ու արտասուքներով վերստին ծնվելու. և բոլորին սուրբ առաքյալների հետ, զորացրու զգաստությամբ ու արդարությամբ` Քո բնակության համար, որպեսզի մեր մեջ չարի համար տեղ և մուտք չլինի:

Հրեղեն լեզուներով սրբիր Քո ծառաների շուրթերն ու լեզուները, որպեսզի արժանի լինենք հոգևոր օրհնությամբ հոգեղենների հետ երգելու, սաղմոս ասելու և ամեն ժամ աղոթելու, սուրբ սրտով և խոնարհ հոգով բանավոր պաշտամունք մատուցելու Քեզ, և սրտի խորքից արտասվալից պաղատանքով Քեզանից քավություն խնդրելու:
Եվ մեր ողջ կյանքն ամրացրու ու Քո երկյուղով պարսպված պահիր չար խորհուրդներից, խոսքերից ու գործերից:

Եվ մեզ արժանացրու ի հաճույս Քեզ ապրելու, մեր ընթացքը Քո կամքի համաձայն ճշմարիտ խոստովանությամբ կատարելու, և ջերմեռանդ զղջումով, փրկական խորհրդի հաղորդությամբ, քահանայական մոտեցումով, նվերներով ու պատարագներով մշտապես Քո Սուրբ Սեղանի առջև հիշատակ կատարելու:
Ծնկի գալով Քո առջև, աղաչում ենք, մարդասեր Սուրբ Հոգի, որպեսզի նաև մեր հոգիների ընթացքը մարմնական կենցաղի մեջ պահես, որպեսզի աներկյուղ անցնենք և փրկվենք օդային ու պիղծ դևերից, և առաջնորդես դեպի ճշմարիտ երկիր` դեպի երանավետ կյանք ու արդարների օթևան, որտեղ սրբերի հոգիներն ուրախությամբ օրհնում են Քեզ, և հաջորդ նորոգման` Քո էակից Փրկչի գալստյան ժամանակ, արթնացնես բոլորին` հրեշտակապետի փողի ձայնով ու Աստծո խոսքով:

Իսկ Դու, մեր Տեր և Աստված, Սուրբ Հոգի, երբ հարությամբ ստանաս բոլոր մարդկանց և յուրաքանչյուրին հոգով նորոգես, փրկիր գեհենի սպառնալիքից ու աններելի տանջանքներից և Քո սրբերի բանակին խառնիր Քո անունը սիրողների հետ` որպեսզի երկնքի արքայության ժառանգորդներ լինենք:
Եվ մենք` Քո բանավոր հոտը և Քեզ հավատացողները, օրհնելու և փառավորելու ենք ամենասուրբ Երրորդությունդ, այժմ և միշտ և հավիտյանս հավիտենից.
ամեն:

Շնորհակալութիւն Քեզ, ո’վ Աստված` մեր Տերը, որ Քո տեսանելի լույսով ուրախացրիր մեզ ու բոլոր արարածներիդ, իսկ Քո պատվիրանների հոգևոր լույսով լուսավորեցիր Քեզ հավատացողներին: Մե’զ էլ զորացրու, Տե’ր, որ կարողանանք Քո պատվիրանները պահել այսօր և ամեն ժամանակ, որպեսզի լուսավորված մտքով` միշտ Քո կամքը կատարենք ու Քո պատրաստած բարիքներին հասնենք բոլոր սրբերիդ հետ միասին, մեր Տիրոջ և Փրկչի` Հիսուս Քրիստոսի պարգևած շնորհներով ու մարդասիրությամբ: Ամեն:

Տեր Աստված Ամենակարող, Արարիչ եւ Մարդասեր, օգնության հասիր աշխարհին ու մարդկությանը, ավելի լույս տուր մարդկանց մտքերին եւ խաղաղություն նրանց հոգիներին։Ողորմի՛ր մեզ, Տեր Աստված, որ բոլոր ժամանակներում փառավորված ես երկնքում եւ երկրի վրա։ Բարի, երկայնամիտ, բազումողորմ եւ բարեգութ Աստված, որ սիրում ես արդարներին ու ողորմում մեղավորներին, որոնցից մեկը ես եմ. որ չես ցանկանում մեղավորի մահը, այլ դարձի գալն ու ապրելը. որ կանչում ես բոլորին ընտրելու փրկության ճանապարհը՝ խոստանալով օրհնել նրանց։

Ընդունի՛ր մեր աղոթքները, հեշտացրու մեր կյանքը ու առաջնորդի՛ր մեզ պահելու բոլոր պատվիրաններդ։ Սրբի՛ր եւ մաքրիր մեր հոգին ու մարմինը, քավի՛ր մեր մեղքերն ու փրկի՛ր մեզ ամեն տեսակ չար գործերից, ճանապարհ ցույց տուր խորհուրդներդ եւ ցանկություններդ ճիշտ կատարելու ու բժշկիր մեր հիվանդությունները։ Շրջապատի՛ր մեզ Քո սուրբ հրեշտակներով, որպեսզի նրանց բանակի առաջնորդությամբ եւ պահպանությամբ հասնենք հավատի միությանը ու Քո անհասանելի եւ անսահման փառքի զորությանը։ ամեն:

Ս. Ներսէս Շնորհալի

Ա

Հաւատով խոստովանիմ եւ երկիրպագանեմ քեզ,
Հայր եւ Որդի եւ Սուրբ Հոգի,
անեղ եւ անմահ բնութիւն,
արարիչ հրեշտակաց եւ մարդկան եւ ամենայն եղելոց.
ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

    Բ

Հաւատով խոստովանիմ եւ երկիրպագանեմ քեզ,
անբաժանելի լոյս, միասնական սուրբ երրորդութիւն եւ մի աստուածութիւն,
արարիչ լուսոյ եւ հալածիչ խաւարի.
հալածեա ի հոգւոյ իմմէ զխաւար մեղաց եւ անգիտութեան,
եւ լուսաւորեա զմիտս իմ ի ժամուս յայսմիկ աղօթել քեզ ի հաճոյս,
եւ ընդունել ի քէն զխնդրուածս իմ.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Գ

Հայր երկնաւոր Աստուած ճշմարիտ,
որ առաքեցեր զորդիդ քո սիրելի ի խնդիր մոլորեալ ոչխարին,
մեղայ յերկինս եւ առաջի քո,
ընկալ զիս որպես զանառակ որդին,
եւ զգեցո ինձ զպատմուճանն զառաջին զոր մերկացայ մեղօք.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Դ

Որդի աստուծոյ, Աստուած ճշմարիտ,
որ խոնարհեցար ի հայրական ծոցոյ,
եւ առեր մարմին ի սրբոյ կուսէն մարիամայ վասն մերոյ փրկութեան,
խաչեցար, թաղեցար եւ յարեար ի մեռելոց,
եւ համբարձար փառօք առ հայր.
մեղայ յերկինս եւ առաջի քո,
յիշեա զիղ որպես զաւազակն յորժամ գաս արքայութեամբ քով.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Ե

Հոգի աստուծոյ, Աստուած ճշմարիտ,
որ իջեր ի յորդանան եւ ի վերնատունն,
եւ լուսաւորեցեր զիս մկրտութեամբ սուրբ աւազանին.
մեղայ յերկինս եւ առաջի քո,
մաքրեա զիս վերստին աստուածային հրով քո`
որպես հրեղէն լեզուօք սուրբ զառաքեալսն,
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Զ

Անեղ բնութիւն, մեղայ քեզ
մտօք իմովք, հոգւով եւ մարմնով իմով.
մի° յիշեր զմեղս իմ զառաջինս վասն անուանդ քում սրբոյ.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Է

Տեսող ամենայնի, մեղայ քեզ
խորհըրդով բանիւ եւ գործով.
ջնջեա զձեռագիր յանցանաց իմոց,
եւ գրեա զանուն իմ ի դպրութիւն կենաց.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Ը

Քննող գաղտնեաց, մեղայ քեզ կամաւ եւ ակամայ,
գիտութեամբ եւ անգիտութեամբ,
թողութիւն շնորհեա մեղաւորիս,
զի ի ծննդենէ սուրբ աւազանին մինչեւ ցայսօր
մեղուցեալ եմ առաջի աստուածութեանդ քո զգայարանօք իմովք,
եւ ամենայն անդամօք մարմնոյս.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Թ

Ամենախնամ Տէր, դիր պահապան աչաց իմոց
զերկիւղ քո սուրբ ո°չ եւս հայիլ յայրատ,
եւ ականջաց իմոց` ո°չ ախորժել լսել զբանս չարութեան,
եւ բերանոյ իմոյ` ո°չ խօսել զսուտութիւն,
եւ սրտի իմոյ` ո°չ խորհել զչարութիւն,
եւ ձեռաց իմոց` ո°չ գործել զանիրաւութիւն,
եւ ոտից իմոց` ո°չ գնալ ի ճանապարհս անօրէնութեան,
այլ ուղղեա զշարժումն սոցա լինել միշտ ըստ
պատուիրանաց քոց յամենայնի.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Ժ

Հուր կենդանի Քրիստոս, զհուր սիրոյ քո զոր արկեր յերկիր,
բորբոքեա յանձն իմ, զի այրեսցէ զաղտ հոգւոյ իմոյ,
եւ սրբեսցէ զխիղճ մտաց իմոց,
եւ մաքրեսցէ զմեղս մարմնոյ իմոյ,
եւ վարեսցէ լոյս գիտութեան քո ի սրտի իմում.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԱ

Իմաստութիւն հօր Յիսուս, տուր ինձ իմաստութիւն
զբարիս խորհել եւ խօսել եւ գործել առաջի քո յամենայն ժամ.
Ի չար խորհրդոց, ի բանից եւ ի գործոց փրկեա զիս.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԲ

Կամեցող բարեաց Տէր կամարար,
մի° թողուր զիս ի կամս անձին իմոյ գնալ,
այլ առաջնորդեա ինձ լինել միշտ ըստ կամաց քոց բարեսիրաց.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԳ

Արքայ երկնավոր, տուր իինձ զարքայութիւն քո
զոր խոստացար սիրելեաց քոց,
եւ զօրացո զսիրտ իմ ատել ըզմեղս,
եւ սիրել զքեզ միայն, եւ առնել զկամս քո.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԴ

Խնամող արարածոց, պահեա նշանաւ խաչի քո
զհոգի եւ զմարմին իմ ի պատրանաց մեղաց,
ի փորձութեանց դիւաց, եւ ի մարդոց անիրաւաց,
եւ յամենայն վտանգից հոգւոյ եւ մարմնոյ.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԵ

Պահապան ամենայնի Քրիստոս,
աջ քո հովանի լիցի ի վերայ իմ,
ի տուէ եւ ի գիշերի,
ի նստիլ ի տան եւ ի գնալ ի ճանապարհ,
ի ննջել եւ ի յառնել,
զի մի երբեք սասանեցայց.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԶ

Աստուած իմ, որ բանաս զձեռն քո,
եւ լնուս զամենայն արարածս ողորմութեամբ քով.
քեզ յանձն առնեմ զանձն իմ.
դու հոգա եւ պատրաստեա զպէտս հոգւոյ եւ մարմնոյ իմոյ
յայսըմհետէ մինչեւ յաւիտեան.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԷ

Դարձուցիչ մոլորելոց, դարձո զիս
ի չար սովորութեանց իմոց ի բարի սովորութիւն,
եւ բեւեռեա ի հոգի իմ զսոսկալի օր մահուն,
եւ զերկիւղ գեհենոյն, եւ զսէր արքայութեանն,
զի զղջացայց ի մեղաց, եւ գործեցից զարդարութիւն.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԸ

Աղբիւր անմահութեան, աղբերացո ի սրտէ իմմէ
զարտասուս ապաշխարութեան որպէս պոռնկին,
զի լուացից զմեղս անձին իմոյ
յառաջ քան զելանելն իմ յաշխարհէս.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԺԹ

Պարգեւիչ ողորմութեան,
պարգեւեա ինձ ուղղափառ հաւատով, եւ բարի գործով,
եւ սուրբ մարմնոյ եւ արեան քո հաղորդութեամբ գալ առ քեզ.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

Ի

Բարերար Տէր, հրեշտակի բարւոյ յանձն արասցես զիս
քաղցրութեամբ աւանդել զհոգի իմ,
եւ անխռով անցուցանել ընդ չարութիւն այսոցն,
որ են ի ներքոյ երկնից.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԻԱ

Լոյս ճշմարիտ Քրիստոս, արժանաւորեա զհոգի իմ
ուրախութեամբ տեսանել զլոյս փառաց քոց ի կոչման աւուրն,
եւ հանգչել յուսով բարեաց յօթեւանս արդարոց
մինչեւ յօր մեծի գալստեան քո.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԻԲ

Դատաւոր արդար, յորժամ գաս փառօք հօր դատել
զկենդանիս եւ զմեռեալս,
մի° մտաներ ի դատաստան ընդ ծառայի քում,
այլ փրկեա զիս ի յաւիտենական հրոյն,
եւ լսելի արա ինձ զերանաւէտ կոչումն արդարոց յերկնից արքայութիւնդ.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԻԳ

Ամենողորմ Տէր, ողորմեա ամենայն հաւատացելոց ի քեզ,
իմոց եւ օտարաց, ծանօթից եւ անծանօթից,
կենդանեաց եւ մեռելոց.
շնորհեա եւ թըշնամեաց իմոց
եւ ատելեաց զթողութիւն որ առ իս յանցանացն,
եւ դարձո զնոսա ի չարեացն զոր ունին վասն իմ,
զի ողորմութեան քում արժանի եղիցին.
եւ ողորմեա քո արարածոց եւ ինձ բազմամեղիս:

ԻԴ

Փառաւորեալ տէր, ընկալ զաղաչանս ծառայիս քո,
եւ կատարեա ի բարի զխնդրուածս իմ,
բարեխօսութեամբ սրբուհւոյ Աստուածածնին,
եւ Յովհաննու մկրտչին, եւ սրբոյն Ստեփանոսի նախավկային,
եւ սրբոյն Գրիգորի մերոյ լուսաւորչին,
եւ սրբոց առաքելոց, մարգարէից, վարդապետաց,
մարտիրոսաց, հայրապետաց, ճգնաւորաց,
կուսանաց, եւ ամենայն սրբոց քոց երկնաւորաց եւ երկրաւորաց:
Եւ քեզ փառք եւ երկրպագութիւն անբաժանելի սուրբ երրորդութեանդ,
յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

                             ºÔÆÞº ì²ð¸²äºî

                                  Ø²ð¸Î²Üò Ðà¶ÆܺðÆ ìºð²´ºðÚ²È

àñ Ñá·ÇÝ»ñ ·áÛáõÃÛáõ°Ý áõÝ»Ý, íϳÛáõÙ ¿ ݳ¨ Ù»ñ ÉÇÝ»ÉÇáõÃÛ³Ý µÝáõÛÃÁ, ù³Ý½Ç »ñÏáõ µ³Ý áõÝÇ Ù³ñ¹ ï»ë³ÏÁª Ù»ÏÁ ß³ñÅáõÙ ¿, ¨ ÙÛáõëÁ` ß³ñÅíáõÙ:Þ³ñÅáÕÝ ÇÙ³ó³Ï³Ý µÝáõÃÛáõÝ áõÝÇ, ÇëÏ ß³ñÅíáÕÁ ·áñÍáõÙ ¿ ѳñ³ï¨ ëÝí»Éáí:êñ³Ýó ÙÇáõÃÛáõÝÁ ѳëï³ïíáõÙ ¿ ³ÛÝ Å³Ù³Ý³Ï,»ñµ »ñÏáõëÁ ïÝÏ»óáõÃÛ³Ùµ ÙdzëÇÝ »Ý ³åñáõÙ:ÆëÏ »ñµ ß³ñÅáÕÁ Ñ»é³ÝáõÙ ¿, Ù³ñÙÇÝÝ ³Ýϻݹ³Ý³ÝáõÙ ¿:ê³Ï³ÛÝ Ù»ñ úñ»Ýë¹ÇñÝ ³ëáõÙ ¿, áñ Ù³ñ¹áõ Ñá·ÇÝ ²ëïÍá ÷ãáõÙÇó ¿ ³é³ç³ÝáõÙ,ÇëÏ Üñ³Ý ͳÝáà ¨ µ³ñ»Ï³Ù ÙÇ Ù³ñ·³ñ» îÇñáç ³ÝáõÝÇó ³ëáõÙ ¿.§Ðá·ÇÝ»ñÝ ÇÝÓÝÇó »Ý µËáõÙ, ¨ ³Ù»Ý ßáõÝã »ë ëï»ÕÍ»óǪ ³ëáõÙ ¿ î»ñÁ¦: ÜáõÛÝ Ñá·áí úíëdz Ù³ñ·³ñ»Ý ³ëáõÙ ¿.§à±í ѳëï³ï»ó Ù³ñ¹áõ Ù»ç Ýñ³ Ñá·Çݦ: ´³ñÇ ¿ Ù³ñ¹áõ Ù»ç ³Û¹ Ùdzµ³ÝáõÃÛáõÝÁ,áñáíÑ»ï¨ áãÇÝã ãÇ ëï»ÕÍí»É ³é³Ýó ²ëïÍᣠê³Ï³ÛÝ å»ïù ¿ ÇÙ³Ý³É ¹ñ³ áñåÇëáõÃÛáõÝÁ£¶Çï»Ýù, áñ ²ëïí³Í ³ñ³ñ³ÍÝ»ñÇÝ ÝÛáõÃÇó ãëï»ÕÍ»ó«á°ã ¿É ÇÝã áñ ¿áõÃÛ³Ý ë»ñÙÇó,¨ ²ëïÍáõÝ ×³Ý³ãáõÙ »Ýù ǵñ¨ ³Ýµ³Å³Ý»ÉÇ µÝáõÃÛáõÝ, ÇëÏ ³ñ³ñ³ÍÝ»ñÇÝ` ѳïÏáïáñ:

¸³ñÓÛ³É ã»Ýù ϳñáÕ ³ë»É, û ³ñ³ñ³ÍÇë ³Ûë Ù»Í Ù³ÙÇÝÁ áãÝãÇó ¿ ëï»ÕÍí»É ϳ٠¿É ÇÝùݳµáõÛë ·áÛ³óáõÙ ¿, áã ¿É ï³ñ³Ïáõë³ÝùÇ Ù»ç »Ýù, û áñï»ÕÇ°ó ¿ ²ëïÍ᪠ÇٳݳÉáõ ¨ áñ¨¿ µ³Ý ëï»ÕÍ»Éáõ µÝ³Ï³Ý ϳÙùÁ.³ÛÉ  Ùßï³·á ¿ ²ëïí³Íª Ùßï³å»ë ³ñ³ñ»Éáõ Æñ ½áñáõÃÛ³Ùµ©»ñµ ó³Ýϳó³í«³ÛÝå»ë ϳٻó³í,ÇÝã áõÝ»ñ ÙïùÇ Ù»ç«·áÛáõÃÛ³Ý µ»ñ»ó, ù³Ý½Ç ÇÙ³ó³Ï³Ý ¿áõÃÛáõÝÝ ÇٳݳÉÇÝ»ñÇ ³ñ³ñÇãÝ ¿:ÆëÏ ÇÝãå»ë± ¿«áñ ³ñ³ñã³Ï³Ý ½áñáõÃÛáõÝÝ»ñÝ ³ÝÙ³ñÙÇÝ »Ý,ÇëÏ ³ñ³ñãáõÃÛáõÝÁ` µ³Õϳó³Í ¿ ³ÝÙ³ñÙÇÝÝ»ñÇó ¨ Ù³ñÙݳíáñÝ»ñÇó` µ³½Ù³ÃÇí ï»ë³ÏÝ»ñáí` Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÝ  Çñ Ù³ë»ñáí,áñáíÑ»ï¨ Ï³ ÙÇ áëï,ÙÇ µáõÝ«µ³Ûó µ³½áõÙ ³ñÙ³ïÝ»ñ«ÇëÏ ³ñÙ³ïÝ»ñÇó ¿Éª µ³½Ù³ï»ë³Ï ß³é³íÇÕÝ»ñ:²ñ¹« ÇÝãå»ë í»ñÝ ³ë³óÇÝù« »ñÏݳÛÇÝÇó ³é³ç³ó³Ý »ñÏݳÛÇÝÝ»ñÁ« ÇëÏ  »ñÏñÇó` »ñÏñ³ÛÇÝÝ»ñë«ÇëÏ Ù³ñ¹Á µ³Õϳó³Í ¿ »ñÏݳÛÇÝÇó ¨ »ñÏñ³ÛÇÝÇó. ³Ýßáß³÷»ÉÇÝ »ñÏÝùÇó ¿, ßáß³÷»ÉÇÝ` »ñÏñÇó:àñáíÑ»ï¨ »Ã» Ññ»ßï³ÏÝ»ñÇ ·áÛ³óáõÃÛáõÝÁ »ñÏÝùÇ« ÑñÇ ¨ û¹Ç ÍÝáõݹ »Ýù ѳٳñáõÙ,ÇÝãå»ë ¨ Ù»ÍÝ ¸³íÇÃÝ ¿ ³ëáõÙ.§à±í ëï»ÕÍ»ó Çñ Ññ»ßï³ÏÝ»ñÇÝ áñå»ë Ñá·»Õ»ÝÝ»ñ¦ ¨ ²ëïÍá å³ßïáÝ۳ݻñÇÝ ³Ýí³ÝáõÙ §ÏǽÇã Ñáõñ¦,  ³å³ å³ñ½ ¿« áñ Ù³ñ¹Ï³Ýó Ñá·ÇÝ»ñÁ« ÙǨÝáõÛÝ ÝÛáõÃÇó ³é³ç³Ý³Éáí« ²ñ³ñãÇ Ï³Ùùáí ³é³ùíáõÙ »Ý Ù»ñ ýǽÇÏ³Ï³Ý ·áÛáõÃÛ³Ý Ù»ç ¨ Ññ»ßï³Ï³ÛÇÝ Ï³Ù ¿É ¹Çí³Ï³Ý ã»Ý, ÇÝãå»ë áÙ³Ýù »Ý ³Ýí³ÝáõÙ, ³ÛÉ å³ñ½³å»ë Ñá·ÇÝ»ñ »Ý ¨ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ Ñá·ÇÝ»ñ:

Ðñ»ßï³ÏÝ»ñÇ Ñá·ÇÝ»ñÁ å³ñ½ ¿áõÃÛáõÝ »Ýª ³ÝÙ³ñÙÇÝ, ³ÝÑá¹, ³Ýßáß³÷»ÉÇ, ³Ýù³Ý³Ï« ϳï³ñ»É³å»ë ³ÝÓݳíáñ« ¨ Ýñ³Ýó ϳï³ñÛ³É ³ÝÓݳíáñáõÃÛáõÝÝ ÇÝã áñ µ³ÝÇó ãÇ ³é³ç³ó»É, ³ÛÉ ÇÝùݳϳï³ñ ¿áõÃÛáõÝ ¿, ϳï³ñÛ³É ·áÛ³óáõÃÛáõÝ:

ÆëÏ Ù³ñ¹Ï³Ýó Ñá·ÇÝ»ñÁ å³ñ½ ·áÛ³óáõÃÛáõÝ »Ý, Ñëï³Ï ¿áõÃÛáõÝ, ³Ý˳éÝ, Ù³ùáõñ, ÇÙ³ó³Ï³Ý µÝáõÃÛáõÝ,ܳ˳ïÇåÇ å³ïÏ»ñáí, ÇÝùݳ߳ñÅ, ÇÝùݳ·Çï³ÏÇó, 勉ϳÝáñ»Ý ³ÝÙ³Ñ, Ù³ñÙÝÇÝ Ñ³ñϳÏÇó, Ùdzáñ³Ï, ³ÝÓ³ÝÓñ³Ý³ÉÇ Ùdz·á, Ù³ë»ñÇ ãµ³Å³ÝíáÕ, ³ÝÑ³ï ½áñáõÃÛáõÝ, ³ÝÍ»ñ³Ý³ÉÇ ÏÛ³Ýù áõÝ»óáÕ, ³ÝµÝ³Ï³í³Ûñ: ܳËù³Ý Ù³ñÙÝÇ Ù»ç ÙïÝ»ÉÁ ÇÙ³ó³Ï³Ý ¨ ³Ýù³Ý³Ï Ï»ñåáí ·áÛáõÃÛ³Ý »Õ³Ý³ÏÝ»ñÇ Ï³ñáÕáõÃÛáõÝ áõÝ»Ý, ÇëÏ Ù³ñÙÝÇ Ù»ç µÝ³Ïí»Éáíª ³Ù»ÝÁ Ó»éù »Ý µ»ñáõÙ, ÇÝãå»ë ϳٻÝáõÙ »Ý: ºí ãÝ³Û³Í Ñ³ÛïÝÇ ¿, áñ µÝáõÃÛ³Ùµ ï³ñµ»ñ »Ý Ù³ñÙÝÇó, ë³Ï³ÛÝ »ë Ñá·áõë µ³ñáÛ³Ï³Ý Ã»É³¹ñ³ÝùÇ Ñ³Ù³Ó³ÛÝ Ï³ñÍáõÙ »Ù« áñ Ñá·ÇÝ ¨ Ù³ñÙÇÝÁ Ù»ñÓ³íáñ ϳåÇ Ù»ç »Ý ÙÇÙÛ³Ýó Ñ»ï£

¶áí³µ³ÝíáõÙ ¿ ùݳñÁ, ë³Ï³ÛÝ ÙdzÛÝ ùݳñ³Ñ³ñÇ Ó»éùÇÝ£ ¶»Õ»óÇÏ »Ý »ñ³Åßï³Ï³Ý Ó³ÛÝ»ñÁ, ë³Ï³ÛÝ ÙdzÛÝ »ñ³ÅßïÇ ÙÇçáóáí© áñ¨¿ ãùÝ³Õ ßÇÝí³Íù ï»ëÝ»ÉÇë áã û Ýñ³Ýáí »ë ÑdzÝáõÙ, ³ÛÉ ×³ñï³ñ³å»ïÇÝ »ë ·áíáõÙ: ê³Ï³ÛÝ »Ã» ãϳ ùݳñ, ãÇ »ñ¨áõÙ ùݳñ³Ñ³ñÁ, նáõÛÝå»ë ¨ Ó³Ûݳíáñ »ñ·»ñÇ µáÉáñ ·áñÍÇùÝ»ñÁ »ñ³ÅÇßïÝ»ñÇ ÙÇçáóáí »Ý ¹ñë¨áñíáõÙ: ê³Ï³ÛÝ, »Ã» ·áñÍÇùÝ»ñÁ íݳëí³Í »Ý, ûñÇݳÏ` ÷áÕÁ` ç³Õç³Ëí³Í, ɳñÁ` Ëáݳí³ó³Í, ³å³ ³ñí»ëï³·»ïÁ« ÉÇÝ»Éáí ³éáÕç« ÑÙïáõÃÛ³Ùµ áõ ·ÇïáõÃÛ³Ùµ É»óáõÝ« ãÇ Ï³ñáÕ µ³ñÓñ ³ñí»ëï óáõÛó ï³É ¨  µáÉáñ ³éáõÙÝ»ñáí ³ñí»ëïÇ Ù»ç Ó³ËáÕíáõÙ ¿: ÆëÏ »Ã» »ñÏáõëÝ ¿É ϳï³ñÛ³É íÇ׳ÏáõÙ »Ý ÙÇÙÛ³Ýó ѳݹÇåáõÙ, ³å³ µ³½Ù³Ù³ñ¹ ù³Õ³ùÝ»ñáõÙ ÙÇÙÛ³Ýó ë÷á÷ÇãÝ»ñÝ áõ ÙËÇóñÇãÝ»ñÝ »Ý ѳݹÇåáõÙ, ¨ Ûáõñ³ù³ÝãÛáõñÝ Çñ µÝáõÃÛ³Ùµ ½³ï ¨ áñáß ¿ ÙÝáõÙ` Ùdz˳éÝí³Í íÇ׳Ïáí ѳݹ»ñÓ:

²ÛëåÇëáí« ËÇëï ·»Õ»óÇÏ Ù»ñ ²ñ³ñÇãÁ Ù»ñ Ù³ñÙÝÇ µÝáõÃÛáõÝÁ ѳëï³ï»ó ǵñ¨ µ³Å³ÝÛ³É ßÇÝí³Íù« ÇëÏ Ñá·áõ ·áÛ³óáõÃÛáõÝÁ ¹³ñÓñ»ó ³Ýµ³Å³Ý»ÉÇ ¨ Ùdzóñ»ó Çñ³ñª ϳñÍ»ë ùݳñ³Ñ³ñÁ ùݳñÇÝ, áñå»ë½Ç ß³ñÅíÇ ¨ ß³ñÅÇ ³ãùÁ` ï»ëÝ»Éáõ, éáõÝ·»ñÁ` Ñáïáï»Éáõ, ùÇÙùÁ` ׳߳ϻÉáõ, É»½áõݪ Ëáë»Éáõ, ÇëÏ Ë»ÉùÁ` ÇٳݳÉáõ ѳٳñ: سñÙÝÇ ³Ûë µáÉáñ Ù³ë»ñÇ µ³½ÙáõÃÛáõÝÁ ß³ñÅíáõÙ ¿, ϻݹ³ÝÇ ¿ ¨ ·áñͳéÝáõÃÛ³Ý Ù»ç ¿ ³ÛÝù³Ý ųٳݳÏ, ù³ÝÇ ¹»é Ùdzµ³Ý »Ý ß³ñÅáÕÝ áõ ß³ñÅíáÕÁ: ê³Ï³ÛÝ »Ã» ûñáõÃÛáõÝ ÉÇÝÇ` ë³ ù³Ûù³ÛíÇ, ÇëÏ Ý³ Ñ»é³Ý³, Éé»Éáí Ϲ³¹³ñÇ ³ñí»ëïÝ»ñÇ áÕç µ³½ÙáõÃÛáõÝÁ. ë³ Ïí»ñ³¹³éݳ ¹»åÇ Çñ µÝáõÃÛáõÝÁ, ÇëÏ ÙÛáõëÁ ϵ³ñÓñ³Ý³ ¹»åÇ Çñ ϳ۳ÝÁ: ²ÛëåÇëÇ íÇ׳ÏáõÙ« Ñá·ÇÝ ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ·ÇïÇ, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ѳݷÇëï ¿ ·ïÝáõÙ, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ³í»É³ÝáõÙ ¿, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç áõñ³Ë³ÝáõÙ, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ïñïÙáõÙ, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ß³ñÅíáõÙ, ÇÝùÝ Çñ Ù»ç ¿É ¹³¹³ñ ³éÝáõÙ, ÇÝùÝ Çñ ѳٳñ ÉdzñÅ»ù ÇÝùݳ·á ÇÙ³óáõÃÛáõÝ áõÝÇ, ÇÝùݳÉáõñ ¿ ¨ ÇÝùݳï»ë:

ÆëÏ »Ã» áñ¨¿ Ù»ÏÁ ó³ÝϳÝáõÙ ¿ ·Çï»Ý³É Ñá·ÇÝ»ñÇ ï»Õ»ñÇ Ï³Ù Ï³Û³ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ, ÃáÕ Ñ»ï¨Ç ÇÙ ËáëùÇÝ«áñÁ áã û ·»ïݳù³ñß ÁÝóóùáí ¿,ϳ٠Íáí³ÛÇÝ ×³Ý³å³ñÑáñ¹áõÃÛ³Ùµ,ϳ٠³é³ëå»É³Ï³Ý µ³ñµ³çٳٵ,³ÛÉ ×ßÙ³ñÇï í³ñ¹³å»ïáõÃÛ³Ùµ, êáõñµ ¶ñùÇ íϳÛáõÃÛáõÝÝ»ñáí: ²ÛÝï»ÕÇ Ù³ëÇÝ« áõñ ³é³ùÛ³ÉÁ ѳ÷ßï³Ïí»ó, áñï»Õ å³ïñ³ëïí³Í »Ý å³ñ·¨Ý»ñÁ, ã»Ýù ϳñáÕ µ³ó³ïñ»É Ù³ñÙݳíáñ ½·³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñáí. ³ÛÝ ÇٳݳÉÇ ï»Õ»ñÁ »ñÏݳÛÇÝÝ»ñÇ ù³Õ³ù »Ýù ÏáãáõÙ, ³Ýí³ÝáõÙ »Ýù ì»ñÇÝ ºñáõë³Õ»Ù, ³Ûɨ` ³½³ï ѳí³ù³ï»Õ. ³ÛÝï»Õ »Ý µÛáõñ³íáñ Ññ»ßï³ÏÝ»ñÁ, Ù³ñ¹Ï³Ýóª µ³Ý³Ï³Ýáñ»Ý ÇٳݳÉÇ, µ³Ûó áã ½·³Û³Ï³Ý Ñá·ÇÝ»ñÁ:  ÆëÏ »Ã» ϳٻÝáõÙ »ë ·Çï»Ý³É ³ñ¹³ñ ÝÝç»óÛ³ÉÝ»ñÇ Ñá·ÇÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ, ϳë»Ù ³í»ÉÇ Ñëï³Ï. áñ ÝÛáõÃÇó, áñ í»ñóí»ó« ÝáõÛÝÇÝ ¨ ·Ý³ó, ѳݷã»ó: ÈëÇñ ¨ Ù»ÍÝ êÇÙáÝ í»ÙÇÝ, ѳïϳå»ë ÷ÇÉÇëá÷³Ý»ñÇó ׳ñï³ñÝ»ñÇÝ áõëáõó³Ý»ÉÇë, »ñµ ·ñ³í»ó Ýñ³Ýó ÙÇïùÁ ³ñ³ñãáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ×³é»Éáí, ³ë³ó ݳ¨ Ññ»ßï³ÏÝ»ñǪ ëáõñµ, ³Ý³å³Ï³Ý, ³Ý˳éÝ, í»ñÇÝ ÑáÕÙ»ñÇ Ï³Û³ÝÇ Ù³ëÇÝ, áñÁ ¨ §Ñ³í³ù³ï»Õ¦ Ïáã»ó ³é³ùÛ³ÉÁ:

ÆëÏ »Ã» áñ¨¿ Ù»ÏÁ Øáíë»ëÇ ·ñí³ÍùÝ»ñÇÝ ¹ÇÙÇ ¨ Ù»ñ Ñá·ÇÝ ²ëïÍá ÷ãáõÙ ÏáãÇ, ³ÛÝ ¨ë Ýñ³Ý Ù»Í ï³ñ³Ïáõë³ÝùÇ Ù»ç Ï·óÇ ³ÛÝ ³ëïÇ׳ݫ áñ ³ÝÙ³ñÙÇÝ ²ëïÍáõÝ Ù³ñÙÝ³Ï³Ý Ó¨Ç Ù»ç ϹÝǪ áñå»ë û µ»ñ³Ýáí« éáõÝ·»ñáí áõ ßáõñûñáí ¿ ÷ãáõÙ© ëñ³ÝÇó å»ïù »Ýó¹ñ»É Ù³ñÙÝÇ µáÉáñ ÙÛáõë ³Ý¹³ÙÝ»ñÁ« áñÁ ù³í ÉÇóÇ« ¨ ÃáÕ áñ¨¿ Ù»ÏÇ Ùïùáí ³ÛëåÇëÇ µ³Ý ã³ÝóÝÇ` ²ëïÍáõÝ ½·³Û³Ï³Ý ·áñÍÇùÇ Ï³ñáï ѳٳñ»É: àõñ»ÙÝ« §÷ãáõÙÁ¦ å»ïù  ¿ ѳëϳݳÝù áã û ³ÝóáõÙ Ù»ÏÇó ÙÛáõëÇÝ, ³ÛÉ ³ÛÝ« áñ Ù»ÏÇ ÷ã»ÉÁ ÙÛáõëÇÝ Ñá·Ç³óñ»óª ϳñÍ»ë« ³Ý·áÛÇÝ ·áÛáõÃÛ³Ý Ïáã»ó« ³ÝÑá·Ç ¿³ÏÇÝ Ñá·Çáí ûÅï»ó ¨ Ýñ³Ý ϻݹ³ÝáõÃÛáõÝ ïí»ó: ø³Ý½Ç »Ã» ³ëáõÙ »ù, áñ ÷ãáõÙÝ ²ëïÍá ¿áõÃÛáõÝÇó ¿ñ, ³å³ DZÝã å»ïù ¿ñ  Ñ»ï¨Û³É ³ñï³Ñ³ÛïáõÃÛáõÝÁ© §Üñ³ ¹»ÙùÇÝ Ï»Ý¹³ÝáõÃÛ³Ý ßáõÝã ÷ã»ó, ¨ Ù³ñ¹Á »Õ³í ϻݹ³ÝÇ Ñá·Ç¦: ÆÝãå»ë å³ñ½ ¿ ³Û¹ ËáëùÇ ÇÙ³ëïÇó, ³ñ³ñí³Í ³é³çÇÝ Ñá·ÇÝ ³Ýí³Ý»ó §Ï»Ý¹³ÝÇ ßáõÝ㦪 ǵñ¨ ÙÇ ³é³ÝÓÇÝ ³ñ³ñã³·áñÍáõÃÛáõݪ Ù»Í ËáñÑáõñ¹Á ß»ßï»Éáõ ѳٳñ£ ²ÛëåÇëáí« áñå»ë½Ç áÕç ³ñ³ñã³·áñÍáõÃÛ³Ý Ù»ç Ù³ñ¹Ý ³í»ÉÇ å³ïí³Ï³Ý »ñ¨³, ٻͳñ»ó Ýñ³Ýª ³ë»Éáí« Ã» Ó»éù»ñáí Ù³ñÙÇÝÝ ëï»ÕÍ»ó« ÇëÏ µ»ñ³Ýáí Ñá·áõ ÷ãáõÙÁ ϳï³ñ»ó:

ø³ÝÇ áñ ³Ýݳ˳ÝÓ ¿ ²ëïí³ÍáõÃÛáõÝÁ ¨ ³é³Ýó ¹Çï³íáñáõÃÛ³Ý å³ñ·¨³ë»ñ, ãѳå³Õ»ó Ù»ñ µÝáõÃÛáõÝÝ ³Ýí³Ý»É §³ëïí³ÍáõÃÛ³Ý å³ïÏ»ñ¦« ÙÇÝã¹»é ѳÛïÝÇ ¿ ·ÇïáõÝ Ù³ñ¹Ï³Ýó, û µÝáõÃÛ³Ùµ áñù³°Ý Ñ»éáõ »Ý ÙÇÙÛ³ÝóÇó Ù³ñ¹Á ¨ ²ëïí³Í: àõëïÇ ¨« Ø»ÍÝ ºë³ÛÇ Ù³ñ·³ñ»Ý ï»ë³í ²ëïÍáõÝ ¨ ½³ñÑáõñ»ó. ݳ å³ïÙáõÙ ¿ ²ëïÍá  ½áñáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ, µ³Ûó ÇëÏáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ ÉéáõÙ ¨ ׳ݳã»Éáí Ù»ñ µÝáõÃÛáõÝÁ` ËáݳñÑáõÃÛ³Ùµ µ³ñµ³éáõÙ ¿. §ÇÝÓÝÇ°ó »Ý µËáõÙ Ñá·ÇÝ»ñÁ ¨ ³Ù»Ý ßáõÝã »°ë »Ù ëï»ÕÍ»É` ³ëáõÙ ¿ î»ñÁ ¦:

²ÛëåÇëáí, å³ñ½ ¿ Ñá·áõ ³ñ³ñãáõÃÛáõÝÁ© ³ñÓ³ÏíáõÙ »Ý ²ëïÍá ϳÙùáí ³Ýáëñ µÝáõÃÛáõÝÇó, ÇÝãå»ë í»ñÝ ³ë³óÇÝù£ ºñÏÇÝùÝ ëï»ÕÍí»ó áñå»ë Ùáï³íáñ ÇٳݳÉÇ« µ³Ûó áã ßáß³÷»ÉÇ, ëáõÛÝå»ë ¨  »ñµ Ñá·ÇÝ»ñÁ Ù³ñÙÝÇó ¹áõñë »Ý ·ïÝíáõÙ, µáÉáñ ³ñï³ùÇÝ ¿³ÏÝ»ñÇÝ ï»ëÝáõÙ »Ý ¨ Ýñ³Ýó Ñ»ï ÉÇÝ»Éáíª ã»Ý ϳñáÕ Ù³ñÙÝÇ Ù»ç ѳëï³ïí»É ¨ áã ¿É Ù³ñÙÝÇ å»ïù»ñÁ ϳï³ñ»É©ÇÝãå»ë áñ ݳ˳å»ë ѳñϳ¹ñí³Í ¿ÇÝ ¹áõñë ã·³É Ù³ñÙÝÇó, Ýٳݳå»ë Ù³ñÙÝÇó ¹áõñë »ÉÝ»Éáõó Ñ»ïá ã»Ý ϳñáÕ »ÝóñÏí»É Ù³ñÙÝ³Ï³Ý å»ïù»ñÇÝ ÙÇÝ㨠³ÛÝ ûñÁ, »ñµ ÏѳÛïÝíÇ ³ñ³ñ³ÍÝ»ñÇ ²ñ³ñÇãÁ:

´ÝáõÃÛ³Ùµ »ñÏáõ µ³Ý ¿ µÝáñáß Ù³ñ¹ ï»ë³ÏÇÝ` Ù»ÏÁ ջϳí³ñÝ ¿, »ñ³ë³Ý³Ï³ÉÁ ¨ áõÕÕÇãÁ« ÇëÏ ÙÛáõëÁ` µÝ³ÏíáÕÇ µÝ³Ï³ñ³ÝÝ áõ ½³ñٳݳÉÇ ßÇÝáõÃÛáõÝÁª ³ÝÙ³Ñ Ñá·áõ ³Ýáõñ³Ý³ÉÇ µÝ³Ï³ñ³ÝÁ, áñáí ÇٳݳÉÇÝ Ù³ñÙÝ³Ï³Ý ³Ûë Ï»Ýó³Õ³í³ñáõÃÛ³Ùµ ëñ³ Ñ»ï áõñ³ËáõÃÛ³Ùµ ѳÕáñ¹³ÏóíáõÙ ¿ ¨ ï»ë³Ý»ÉÇÝ ³Ýï»ë³Ý»ÉÇÇ Ñ»ï ѳٳ·áñͳÏó»Éáí` ãÇ Ñ»é³Ýáõ٠óÝÓñ Ù³ñÙÝÇó« áñáíÑ»ï¨ ë³ Çß˳ÝáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕÇ ù³Õ³ùÝ ¿ª ËݳÙùÇ, ëÝÝ¹Ç Ï³ñÇù áõÝ»óáÕ Ï»Ý¹³ÝÇ ï³×³ñ, µ³Ûó »ÕͳݻÉÇ, ù³Ûù³ÛÙ³Ý »Ýóϳ ųٳݳϳíáñ í³Û»ÉãáõÃÛáõÝ£ ÆëÏ ïÇñ³Ï³ÝÁª Ñá·ÇÝ« ǵñ¨ ó·³íáñ, ï»ëáõã ¨ Çñ³í³ËáÑ ¹³ï³íáñ, ù³Ý½Ç ëÝÝ¹Ç ¨ ¹³ñÙ³ÝÇ Ï³ñÇù ãáõÝÇ« ³Ý³å³Ï³Ý»ÉÇ ¿ ¨ ãù³Ûù³ÛíáÕ© ëñ³Ý° ³ëïí³Í³ÛÇÝ ûñÇݳ¹Çñ Øáíë»ëÁ §²ëïÍá ÷ãáõÙ¦ ³Ýí³Ý»ó: ²ñ¹« áã áù ÃáÕ ã»ÝóñÏíÇ ËáëùÇ µ³é»ñÇ ³½¹»óáõÃÛ³ÝÁ, ³Ûɪ ¹ñ³Ýó ÙïùÇÝ, ù³Ý½Ç ³ÝÙïáõÃÛáõÝ ¿ §²ëïÍá ÷ãáõÙ¦ ³ñï³Ñ³ÛïáõÃÛáõÝÁ ѳëÏ³Ý³É áñå»ë µ»ñ³ÝÇ ¨ éáõÝ·»ñÇ áñáß³ÏÇ ï»ÕÇ ³éϳÛáõÃÛ³Ý Ý߳ݫ ѳϳé³Ï ¹»åùáõÙ »Ýó¹ñíáõÙ ¿ Ù³ñÙÝÇ ÙÛáõë Ù³ë»ñÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝ« áñáí ³ÝÙ³ñÙÝÇÝ áõ áã ϳñÇù³íáñÇÝ ½·³Û³Ï³ÝÇ ¨ ϳñÇùÝ»ñ áõÝ»óáÕÇ Ñ»ï »Ýù ß÷áÃáõÙ: àõñ»ÙÝ« ×ÇßïÁ ÑáÕٳ߳ñŠϻݹ³ÝáõÃÛ³Ùµ ëñ³ íñ³ ·áÛ³óÝáÕÇÝ ÷ã»É ѳëϳݳÉÝ ¿, áñáí Ù³ñ¹Á ϻݹ³ÝÇ Ñá·Ç ¹³ñÓ³í` ³ëïí³Í³Ññ³ß ÙdzíáñáõÃÛ³Ùµ ѳëï³ïí»Éáí« Áëï ó·³íáñÇ ËáëùÇ ÇëÏáõÃÛ³Ý, ûª §à±í  ѳëï³ï»ó Ù³ñ¹áõ Ù»ç Ýñ³ Ñá·Çݦ£ ܳ¨ áã û §Ñ³ëï³ïí»É¦, ³ÛÉ §»Éݻɦ µ³éÝ ¿ û·ï³·áñÍáõÙ ºñ»Ùdzݪ ³ë»Éáí. §Î»Ý¹³ÝÇ »Ù »ë,- ³ëáõÙ ¿ î»ñÁ¦, áñ Ñá·ÇÝ ÇÝÓÝÇó »É³í¦, áñáí óáõÛó ¿ ï³ÉÇë, û ÙdzÛÝ Ü³ ¿ µ³ñÇ Ï³Ùùáí ûÅïí³ÍÝ»ñÇ ³ñ³ñÇãÁ£

²ëïí³Í ³Ýµ³Å³Ý»ÉÇ µÝáõÃÛáõÝ ¿. ²ëïÍáõó ³ÝÑݳñ ¿ áñ¨¿ µ³Ý µ³Å³Ý»É: ºí ¹³ñÓ۳ɫ Ñá·ÇÝ á°ã ÇÝùݳµáõÛë ¿, áã ¿É ëϽµÝ³å»ë áñ¨¿ ÝÛáõà ·áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»ñ, »ñµ ܳ ëï»ÕÍáõÙ ¿ñ å³ïí³Ï³Ý ³Ûë Ñá·ÇÝ, ù³Ý½Ç ²ëïÍáõÝ ÙßïÝç»Ý³ÏÇó áñ¨¿ µ³Ý ãϳ£ ²ÛÝ áñ¨¿ µ³ÝÇó ãÇ ³é³ç³ó»É, Ýñ³ ·áÛáõÃÛ³Ý ë³ÑÙ³ÝÁ áã áù ã·ÇïÇ, µ³Ûó ³ÛÝ ³é³Ýó å³ï׳éÇ ã¿, áñáíÑ»ï¨ ¹ñ³ ³ñ³ñÇãÝ ²ëïí³Í ¿:ºí ³ÛÝ« áñ Ñá·ÇÝ Çñ µÝáõÛÃáí »ñÏݳÛÇÝ ¿, »ñ¨áõÙ ¿ Ýñ³ÝÇó, áñ Ù³ñÙÝÇó ¹áõñë ·³Éáíª ãÇ ÇçÝáõÙ ¹»åÇ »ñÏÇñ, ³ÛÉ µ³ñÓñ³Ý³Éáí óáõÛó ¿ ï³ÉÇë« áñ Çñ ÍÝݹ³í³ÛñÁ ÇٳݳÉÇ »ñÏÇñÝ ¿: ÆëÏ ÇÙ³ó³Ï³ÝÇó ³Ýç³ïí³Í Ù³ñÙÇÝÁ ãÇ µ³ñÓñ³ÝáõÙ ·»ñ³Ï³ÛÇ Ùáï, ³ÛÉ ÇçÝáõÙ ¿ ¹»åÇ Çñ ÍÝáÕ ÑáÕÁ, áñÇó »ñ¨áõÙ ¿, áñ ²ëïí³Í ³Ëï³Ï³ÝÇó ëï»ÕÍ»ó ³Ëï³íáñÁ« ÇëÏ ³Ý³ËïÇó` ³Ý³ËïÁ£ ÆëÏ Çñ³ñÇó µ³Å³Ýí»Éáõó Ñ»ïá áã Ù»ÏÁ ãÇ Ñ»é³ÝáõÙ, ³ÛÉ ·Ýáõ٠ѳݷãáõÙ ¿ Çñ ï»ÕÁª Áëï ³Ûë ËáëùÇ. §Ø³ñ¹Á ·Ý³ó Çñ ѳíÇï»Ý³Ï³Ý ïáõÝÁ« ÇëÏ Ñá·ÇÝ, áñ ²ëïí³Í ¿ñ ïí»É, Ýñ³ Ùáï í»ñ³¹³ñÓ³í¦:

²ñ¹« ·Ý³Éáí ÙdzÝáõÙ ¿ ÉáõÛëÇÝ, áñÇó ÍÝí»ó, áñáíÑ»ï¨ ³ñÓ³Ïí»ó Ù³ñÙÝÇ Ï³å³ÝùÇó, áñÇÝ Ï³åí³Í áõ Ùdzó³Í ¿ñ: ø³Ý½Ç ÇÝãå»ë Ù»ù»Ý³Ûáí û¹ Ý»ïí³Í ù³ñÁ, »ñµ ³ñÓ³ÏíáõÙ ¿, ÇëÏáõÛÝ ÁÝÏÝáõÙ ¿ ·»ïÇÝ, áñï»ÕÇó í»ñóí»ó, ³ÛÝå»ë ¨ Ñá·ÇÝ ³ÛÅÙ ³í»ÉÇ Í³Ýñ³ó³Í ¿, ù³Ý û¹Á, µ³Ûó ÙÛáõë íÇ׳ÏáõÙ û¹Á ¹³ñÓÛ³É ³í»ÉÇ ½áñ³íáñ ¿ ¹³éÝáõÙ, ù³Ý Ñá·ÇÝ ¨ ³ÛÝ Çñ»Ý Ùáï ¿ Ó·áõÙ: ÆëÏ Ñá·ÇÝ Ï³½Ùí³Í ¿ ÑñÇó, ÑáÕÙÇó, ÉáõÛëÇó, Ù³ñÙÇÝÝ ¿É` ÑñÇó, çñÇó, û¹Çó, ÑáÕÇó« áñáÝù Ý»ñ¹³ßݳÏí³Í »Ý ѳϳé³Ï³Ë³éÝ ½áõ·³ÏßÇé ÙÇáõÃÛ³Ùµª  »ñÏáõëÁ` í»ñ³ëɳó Ùßï³ÃéÇã ûèáõÃÛ³Ùµ, »ñÏáõëÝ ¿É` í³Ûñ³µ»ñ ͳÝñáõÃÛ³Ùµ, Ùßï³ß³ñÅ »ñÏñ³ù³ñßáõÃÛ³Ùµ, ù³Ý½Ç ²ëïÍá µÝ³Ï³Ý ÇÙ³ëïáõÃÛáõÝÁ Ý߳ݳÏáõÙ ¿ áã ³ÛÉ ÇÝã, ù³Ý ³Ûë` ·Çï»Ý³É ³ñ³ñÙ³Ý ÝÛáõÃÁ© ²ëïí³Íª áñ ÙßïÝç»Ý³å»ë ÇÙ³ó³Ï³ÝÇ Ù»ç áõÝ»ñ ÇٳݳÉÇÇ ·³Õ³÷³ñÁ© »ñµ ϳٻó³í ëï»ÕÍ»É, ë³ÑÙ³Ý»ó ¨ ÇٳݳÉÇÝ ¹³ñÓ³í ǵñ¨ Ù³Ûñ: ºí Ýñ³ÝÇó »ñÏáõ ÍÝáõݹݻñ »Õ³Ý` ï»ë³Ý»ÉÇ ¨ ÇٳݳÉÇ, ¨ »ñÏáõëÇó ¿É ³é³ç³ó³Ý µ³½áõÙ ï»ë³ÏÝ»ñ, ³ÝÙ³ñÙÝÇó` ³ÝÙ³ñÙÇÝÝ»ñÁ« ÇëÏ Ù³ñÙÝÇó` Ù³ñÙݳíáñÝ»ñÁ© ¹ñ³Ýù »Ý Ññ»ßï³ÏÝ»ñÁ ¨ Ù³ñ¹ÇÏ:

سñ¹Á »ñÏݳÛÇÝÇ ¨ »ñÏñ³ÛÇÝÇ ·»Õ»óÇÏ Ë³éÝí³Íù ¿` Ùdzíáñí³Í ²ëïÍá ëï»Õͳ·áñÍ ÇÙ³ëïáõÃÛ³Ùµ. å³ñ½Á ¨ ³í»ÉÇ Ã»Ã¨Á »ñÏÝùÇó ¿, ͳÝñÁ ¨ µ³Õ³¹ñÛ³ÉÁª »ñÏñÇó: àñáíÑ»ï¨ ÝÛáõÃ³Ï³Ý ³ÛÉ ï»ë³ÏÝ»ñÇ µÝáõÃÛáõÝÁ ׳ݳãáõÙ »Ýù Ùdzݷ³Ù³ÛÝ áñå»ë ëïáñ³¹³ë ¨ ³ÝѳÝ׳ñ, ÇëÏ Ù»ñ Ù»ç »Õ³Í ³Ûë ÇٳݳÉÇÝ í»Ñ³·áõÛÝ« ³½³ï ¨ ëï»ÕÍí³Í ³Ý³Ëï ÝÛáõÃÇó ¿ª ÝÙ³Ý ²ëïÍá µÝáõÃÛ³ÝÁ£ ²ÛÝ Ññ»ßï³Ï³ÝÙ³Ý ¿ ¨ ÝáõÛÝ ¿áõÃÛáõÝÇó, ë³Ï³ÛÝ Ññ»ßï³Ï ã¿, ³ÛÉ ÙdzÛÝ Ñá·Ç ¨ ϳåí³Í ³Ûë ³Ý³ñ· ÝÛáõÃÇÝ, µ³ñÓáõÝùÇó ¨ »ñÏݳÛÇÝ, ѳϳé³Ï³Ù»ï ¨ ³ÝÁÝï³ÝÇ ëïáñ³Ï³ »ñÏñ³ÛÇÝÇÝ, ë³Ï³ÛÝ ¹ñ³Ý Ñݳ½³Ý¹í³Í Ù³ñÙÝÇ Ï³å³ÝùÝ»ñáí: ºÃ» Ù»ÏÁ ϳٻÝáõÙ ¿ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ Ñá·áõ ϳ۳ÝÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ëáíáñ»É, ÃáÕ ãùÝÝÇ »ñÏñ³ù³ñß ³Ëï»ñáí ͳÝñ³ó³Í óÝÓñ Ùïùáí, ³ÛÉ Ùïùáí ׳Ëñ»Éáí ëáõñµ äáÕáëÇ ÝÙ³Ý, áñ ËáëáõÙ ¿ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ í³ÛñÇ Ù³ëÇÝ, áñ §¹ñ³Ëï¦ ³Ýí³Ý»ó ¨ §»ññáñ¹ »ñÏÇÝù¦ª ÝϳïÇ áõݻݳÉáí ³ÛÝ í»ñÇÝ Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÁ: ²ñ¹« ³Ûëï»ÕÇó Ñá·ÇÝ Ñ³÷ßï³Ïí»Éáí ѳëÝáõÙ ¿ Ñá·¨áñ ϳ۳ÝÁ, áñÝ ²ëïí³Í³ÛÇÝ å³ïáõÙÁ ÏáãáõÙ ¿ §í»ñÇÝ ºñáõë³Õ»Ù¦, áõñ ÝÝç³Í µÛáõñ³íáñ ³ñ¹³ñÝ»ñÇ Ñá·ÇÝ»ñÝ áõñ³Ë³ÝáõÙ »Ý` ³é³ç³ï»ëÁ ÉÇÝ»Éáí ²ëïÍá µ³ñÇùÝ»ñÇ. ³Ûëï»Õ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ, ³Ýáõß³Ñáï ¨ Éáõë³íáñ û¹ ¿« áñÇ Ù»ç ãϳ ¹³éÝ ³Ûɳ˳éÝáõÃÛáõÝ:

²Ñ³í³ëÇÏ« ³ë³óÇ å³ñ½ Ëáëù»ñáí, û áñï»ÕÇ°ó »Ý ³é³ç³ÝáõÙ Ñá·ÇÝ»ñÁ, û ÇÝãå»°ë Çñ»Ýó µÝ³ÏáõÃÛ³Ý í³ÛñÝ »Ý ·ÝáõÙ, ¨ û ÇÝãå»°ë Ù³ñÙÇÝÁ ¹³ñÓÛ³É Çñ ³½·³ÏÇó ï»ÕÇÝ ¿ ÙdzÝáõÙª ³å³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ¹³éݳÉáí: ê³Ï³ÛÝ ³Ýï»ë³Ý»ÉÇÝ ¨ ³Ý»ÕÍÁ, ³é³í»É³ï»ë ¹³éݳÉáí, ϳñÇù ãáõÝÇ ³Ûɨë Ù³ñÙÝ³Ï³Ý ³Ûë ÏÛ³ÝùÇ ¨ áã ¿É Ñ³Ûïݳå»ë »ñ¨³Éáõ: Üñ³Ý ã»Ý ϳñáÕ ³Ý·³Ù ï»ëÝ»É Ù³ñïÇñáëÝ»ñÁ, áíù»ñ ³é³í»É å³ïíÇ ³ñųݳó³Ý: Üñ³Ýù áñ¨¿ Ù»ÏÇÝ Ñ³ÛïÝí»É ã»Ý ϳñáÕ, áã ¿É Î³ñµáÃÇÝ` ºÙáÝÇ áñ¹áõÝ: ÆëÏ »Ã» Ù»ÏÝ ³Ý³ñ·³µ³ñ ϳ٠³ÝÏÇñà ëáíáñáõÃÛ³Ùµ »ñ³½Ý»ñáí ³é³çÝáñ¹íÇ` í»ñëïÇÝ ³ÝóÝ»Éáí ѻóÝáë³Ï³Ý ëáíáñáõÃÛ³Ý, (ûñÇݳÏÝ»ñÁ µ³½áõÙ »Ýª ÇÝãå»ë áñ ³ëïÕ³·ÇïáõÃÛ³Ùµ ½µ³ÕíáÕ ²ëïÍáõÝ Í³Ýáà Ùá· ù³Õ¹»³óÇÝ»ñÁ, µ³µ»É³óÇ ·³í³½³Ý³Ñ³ñÝ»ñÁ ¨ ÉÛ³ñ¹³ÑÙ³ÑÝ»ñÁ, Ðñ»³ëï³ÝÇ ¨ ºñáõë³Õ»ÙÇ ÑÙ³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñ ³ÝáÕÝ»ñÁ, »ñµ ëáõñÁ Ùï³í è³µáÃ, ²ÙáÝÇ áñ¹ÇÝ»ñÇÝ Ñ³ëÝ»Éáí ϳݷݻó »ñÏáõ ׳ݳå³ñÑÝ»ñÇ ·ÉËÇÝ. »ñÏáõ ׳ݳå³ñÑ, áñ ÝáõÛÝ ³ß˳ñÑÇó »Ý ¹áõñë ·³ÉÇë, ¨ ëïáõÃÛ³Ùµ ³ñ¹³ñ³óí»óÇÝ ÑÙ³ÛáõÃÛáõÝÝ»ñÁ« »ñµ ëáõñÁ Ùï³í ÔáíïÇ å³ñ³ÝáóÁ ¨ Ýñ³ÝóÇó ³ÝÇñ³íáõÃÛ³Ý íñ»ÅÁ áõ½áõÙ ¿ñ ÉáõÍ»É: ²Ûɨ íÑáõÏ ÙÇ ÏÇÝ` ê³íáõÕÇ ×ßÙ³ñï³å³ïáõÙÁ, ¨ ØÇç³·»ïùÇó ëïáõ·³ï»ë ÙÇ Ù³ñ·³ñ»Çª ´³Õ³³ÙÇ ÇÕÓÁ, µ³µ»ÉáݳóÇÝ»ñÇ Ëáñ³Ù³ÝÏáõÃÛáõÝÇó ÷ñÏáÕ ºñ»ÙÁ Ðñ»³ëï³ÝÇó« ¨ ö³ñ³íáÝÇ »ñ³½³ï»ë ¨ »ñ³½³Ñ³Ý Ðáíë»÷Á), - ³å³ ¹³ Ù»ñÅí³Í ¿ øñÇëïáëÇ »Ï»Õ»óáõ ÏáÕÙÇóª ×ßÙ³ñÇï ¶ñùÇ ÑÇÙ³Ý íñ³, áñáíÑ»ï¨ ¹³ ѻóÝáë³Ï³Ý ¿ ¨ áã û ùñÇëïáÝ»³Ï³Ý:

ê³Ï³ÛÝ »Ã» Ù»ÏÁ ѳݹ·Ý³µ³ñ ³Ûë Ùï³ÛÝáõÃÛ³Ùµ ï³ñíÇ` ûï³ñ ËáñÑáõñ¹Ý»ñáí Ý߳ݳ·ñ»ñ ·Í»Éáí« Ù³ñ·³ñ»³Ý³Éáí ³å³·³ÛÇ Ù³ëÇÝ Ï³Ù »ñ³½³ÑÙ³ ÉÇÝ»Éáí« óÝáñí»Éáí ëáõï »ñ³½³Ñ³ÝáõÃÛ³Ý ÙáÉáñáõÃÛ³Ùµ, ³ÝùñÇëïáÝ»³µ³ñ ÁÝóݳÉáí ³Ý³Ýó³Ý»ÉÇ åáÕáï³Ûáí ¨ Ù»ñ ÙÇçÇ µÝ³Ï³Ý Ïñù»ñÁ ×ßÙ³ñÇï Ñéã³Ï»Éáí, ³å³ ³Ûëå»ë í³ñí»Éáí, ¹³ï³ñϳËáëáõÃÛ³Ùµ íݳëáõÙ ¿ Çñ Ë»ÉùÁ ¨ ÑÇí³Ý¹³·ÇÝ Ó¨áí ï³ñµ»ñ µ³Ý»ñ ï»ëÝ»Éáí ÑÇÙ³ñ³µ³ñ ËáëáõÙ ¿, ÇÝãå»ë áñ ѳñµ»óáÕÝ»ñÇÝ ¿ ÃíáõÙ, û »ñÏÇñÝ Çñ»Ýó ßáõñçÝ ¿ åïïíáõÙ£ Ø»ñ ½·³ÛáõÃÛáõÝÁ« »ñµ»ÙÝ ç»ñÙáõÙÇó ³ÛɳÛÉí»Éáí« Ù»ñ Ù»ç å³ñ½áõÙ ¿, û ³ÛëåÇëÇ »ñ¨áõÛÃÁ ÇÝãÇó ¿: γ٠ݳ« áí ï»ëÝ»Éáí ¹¨»ñÇÝ ÙáÉáñÛ³É Ù»éÛ³ÉÝ»ñÇ ÝÙ³ÝáõÃÛ³Ùµ Ï»ñå³ñ³Ý³íáñí³Í, áñáÝù Ù³ñ¹áõ ϻݹ³ÝÇ Å³Ù³Ý³Ï ·Çï»ÇÝ Ýñ³ Ù³ëÇÝ ¨ ÝáõÛÝÇÝ ÝÙ³Ýí»Éáí ѳÛïÝíáõÙ »Ý ïñïáõ٠ϳ٠½í³ñà ¹»Ùùáíª ³ë»ë ÇÝã-áñ å³ïí»ñ ï³Éáõ ϳ٠½·áõß³óÝ»Éáõ ѳٳñ, (ϳñÍ»ë û Ù»éÛ³ÉÇ ëå³Ýí³Í Ù³ñÙÇÝÁ Ñá·Ç³ó»É ¿ ¨ Ùdzó»É ¿ Ñá·áõÝ)ª ÇÝãÝ û·ï³Ï³ñ ã¿, íݳëáõÙ ¨ ÙáÉáñ»óÝáõÙ ¿,- ³Û¹ Ù³ëÇÝ ï·Çïáñ»Ý ׳ñï³ñáõÃÛ³Ùµ å³ïÙáõÙ ¿« ³Û¹åÇëÇÝ ùñÇëïáÝ»áõÃÛáõÝÇó Ñ»éáõ Ù»ÏÝ ¿£